Specjalistyczne sądy własności intelektualnej

Nowelizacja, o której mowa, wprowadza do kodeksu postępowania cywilnego (kpc) całkowicie nowy dział: „Postępowanie w sprawach własności intelektualnej”. Poniżej omawiamy najważniejsze zmiany zawarte w ustawie.

Specjalistyczne sądy

Sprawy własności intelektualnej będą rozpoznawały specjalnie do tego celu powołane wydziały czterech sądów okręgowych i dwóch sądów apelacyjnych. Przy czym Sąd Okręgowy w Warszawie będzie jedynym sądem, który zajmie się sprawami własności intelektualnej dotyczącymi:

  • programów komputerowych;
  • wynalazków;
  • wzorów użytkowych;
  • topografii układów scalonych;
  • odmian roślin;
  • tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym.

Tego typu sprawy często są bardzo skomplikowane, także pod względem prawnym, więc orzekać mają w nich odpowiednio do tego przygotowani sędziowie. Będą oni musieli przejść profesjonalne szkolenia, które zaznajomią ich ze specyfiką tego typu spraw i adekwatnymi przepisami prawa.

 

Jakie spory tam skierować?

W nowym brzmieniu kpc znajdziemy definicję sprawy własności intelektualnej, która pozwoli zidentyfikować sprawy mające trafić do specjalistycznych sądów. Zaliczymy do nich sprawy o:

  • zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
  • ochronę dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług – czyli np. znaków towarowych;
  • ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.

 

Obowiązkowy pełnomocnik

Zgodnie z nowymi przepisami, w postępowaniach w sprawach własności intelektualnej strony domyślnie muszą korzystać z pełnomocnika. Takim pełnomocnikiem może być, jak dotychczas, adwokat lub radca prawny. Co ciekawe, nowelizacja umożliwia reprezentowanie strony w sądzie w sprawach własności intelektualnej także przez rzecznika patentowego.

 

Pomoc pełnomocnika nie jest obowiązkowa w dwóch przypadkach – jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20.000,00 zł lub jeśli sąd zwolnił stronę z obowiązku korzystania z pełnomocnika. Zwolnienia takiego sąd może dokonać na wniosek strony lub samodzielnie (z urzędu), o ile sprawa jest na tyle mało skomplikowana, że nie uzasadnia obowiązkowego zastępstwa przez pełnomocnika.

 

Pozyskiwanie dowodów

Ustawa wprowadza też nowe możliwości zabezpieczania i wyjawiania dowodów, a także wzywania do udzielenia informacji. W sprawach własności intelektualnej dowody lub informacje często znajdują się w posiadaniu strony przeciwnej lub podmiotu trzeciego. Co więcej, istnieje duże ryzyko, że jeśli nie zostaną odpowiednio zabezpieczone przed złożeniem pozwu, w trakcie postępowania może się okazać, że już nie istnieją lub są z różnych powodów niedostępne. Nowe przepisy mają pozwolić uniknąć takich sytuacji i ułatwić skompletowanie dowodów umożliwiających wydanie prawidłowego, adekwatnego orzeczenia w sprawie.

 

Cel zmian

Sprawy własności intelektualnej stanowią coraz większą część postępowań sądowych. Często są przy tym bardzo skomplikowane i wymagają znajomości wysoce specjalistycznych regulacji prawnych. Istotnie wpływa to na szybkość i jakość rozpoznawania tego typu sporów przez sądy cywilne i gospodarcze. Ponadto wyroki wydawane przez sądy rozproszone po całym kraju, często się różnią w bliźniaczo podobnych sprawach. Nowa treść kpc ma stanowić podstawę do tego, by sprawy własności intelektualnej mogły być rozstrzygane nie tylko szybciej, ale przez wyspecjalizowane sądy, w których orzekać będą odpowiednio przygotowani do tego typu spraw sędziowie. Ma też znacząco ujednolicić orzecznictwo. Na efekty czekamy z ogromną nadzieją.

 

Autor: Adwokat Joanna Szumiło

 

O używanych e-bookach

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie C-263/18 wyraźnie rozróżnia konsekwencje prawne zakupu książki w wersji papierowej i książki w formie e-booka. Zgodnie z orzeczeniem, w pierwszym przypadku stajemy się właścicielem, a w drugim – licencjobiorcą. Poniżej wyjaśniamy, co to oznacza dla kupującego.

Czego dotyczyła sprawa

Sprawa, która trafiła do TSUE, została wszczęta przez dwóch niderlandzkich wydawców (Nederlands Uitgeversverbond oraz Groep Algemene Uigevers) i skierowana przeciwko organizatorowi internetowego klubu czytelniczego (Tom Kabinet). W czasie przed złożeniem pozwu działalność Tom Kabinet sprowadzała się do zakupu książek w formie e-booków, oznaczania ich znakiem wodnym i odsprzedaży członkom klubu. Po przeczytaniu danego e-booka członkowie klubu mogli go znów odsprzedać Tom Kabinet. Wydawcy uznali taką działalność za piractwo.

 

Książki papierowe

Zgodnie z orzeczeniem TSUE sprzedaż książki w formie papierowej prowadzi do tzw. „wyczerpania prawa”, uzyskiwanego jedynie  w wyniku „dystrybucji” utworu. Te prawne pojęcia nic nie mówią przeciętnemu uczestnikowi rynku. W praktyce wnioski TSUE oznaczają, że kupując papierową książkę, stajemy się właścicielem egzemplarza utworu utrwalonego na nośniku i możemy ten egzemplarz bez ograniczeń sprzedać dalej. W momencie pierwszej sprzedaży książki doszło do tzw. dystrybucji utworu i wyczerpania prawa, więc dalej możemy swobodnie dysponować papierowym egzemplarzem utworu jako właściciele.

 

E-booki

Inaczej jest w przypadku e-booków. Umożliwienie pobrania e-booka, według TSUE, nie jest dystrybucją utworu, tylko jego publicznym udostępnieniem. Oznacza to, że pobierając e-booka, nie stajemy się jego właścicielem, tylko dostajemy prawo zapoznania się z treścią e-booka. Stajemy się licencjobiorcą, czyli uzyskujemy możliwość korzystania z utworu tylko w takim zakresie, na jaki pozwala licencja. A zwykle umowy licencyjnej, która określa ten zakres, kupujący nigdy nawet nie widzi. W konsekwencji nie możemy odsprzedać takiego e-booka. Chyba że pozwalałaby nam na to wyraźnie sama licencja. Przy czym musiałaby ona nam pozwalać na przeniesienie niej samej na kogoś innego. Nie będzie to więc taka sprzedaż, jak w przypadku książki papierowej. Będzie to sprzedaż (przeniesienie) prawa do określonego korzystania z utworu, a nie sprzedaż konkretnego przedmiotu (przeniesienie własności tego przedmiotu).

 

Ta sama treść, różne prawa

Dla czytelników oznacza to przede wszystkim, że przysługujące kupującemu prawa autorskie do tej samej treści zaczynają być różne w zależności od tego, w jakiej formie została dana treść wydana.

 

W tym kontekście podstawową różnicą, jaką możemy zauważyć, jest to, że dystrybucji prowadzącej do wyczerpania prawa mogą podlegać faktycznie jedynie egzemplarze utworu zapisane na konkretnym nośniku – wraz z tym nośnikiem. W przypadku książki papierowej utwór został utrwalony na papierze i taki egzemplarz został wprowadzony do obrotu. W przypadku e-booka pobieramy jedynie daną treść – bez nośnika – i uzyskujemy np. prawo zapoznawania się z tą treścią.

 

Co nam wolno

Pobierając e-booka, musimy więc pamiętać, że tak naprawdę uzyskujemy licencję i to, co możemy rzeczywiście zrobić z pobranym plikiem, określa ta licencja. Domyślnie jednak nie przysługuje nam prawo swobodnego obrotu takim e-bookiem.

 

Co ciekawe, wciąż za legalne można uznać sprzedać e-booka wraz z nośnikiem, na który został pobrany, np. specjalny czytnik/tablet. Bez prawa wykonania kopii takiego e-booka. Do takich wniosków prowadzi już ugruntowana linia orzecznicza TSUE, pod którą podwaliny położył wyrok z dnia 3 lipca 2012 r. w sprawie C-128/11. Jest to jednak temat na osobny artykuł.

 

Autor: Adwokat Joanna Szumiło

 

Podatkowe konsekwencje darowizn w czasie zagrożenia epidemicznego

W ramach działań podjętych w celu zwalczaniu epidemii koronawirusa wprowadzone zostały szczególne przepisy dotyczące darowizn na rzecz podmiotów stojących na pierwszej linii walki z zagrożeniem. Poniżej krótkie omówienie wdrożonych zmian zarówno w odniesieniu do darowizn rzeczowych, jak i pieniężnych.

0% podatku VAT dla darowizn rzeczowych określonego rodzaju

Co do zasady, zgodnie z art. 7 ust. 2 Ustawy VAT dokonanie darowizny rzeczowej – jeśli dokonującemu darowizny przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT przy nabyciu towarów – traktowane jest na równi z odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu VAT. Oznacza to, że przy dokonaniu dostawy (przekazaniu darowizny) konieczne jest naliczenie podatku VAT według stawki właściwej dla danego wyrobu. Nie dotyczy to wyłącznie próbek oraz towarów o małej wartości.

Celem zachęcenia podatników VAT do przekazywania darowizn rzeczowych niezbędnych w walce z epidemią koronawirusa Minister Finansów wydał rozporządzenie (Dz.U. z 2020 r. poz. 527), które przewiduje w okresie od 1 lutego do 31 sierpnia 2020 r. obniżoną do 0% stawkę podatku VAT dla darowizn:

  1. wyrobów medycznych oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro;
  2. szkła laboratoryjnego i aparatury laboratoryjnej;
  3. produktów leczniczych oraz substancji czynnych;
  4. środków dezynfekujących;
  5. specjalistycznych testów diagnostycznych służących do analizy i wykrywania czynników patogennych w organizmie człowieka, wodzie, powietrzu i glebie;
  6. środków ochrony indywidualnej.

Stawkę obniżoną stosuje się wyłącznie do darowizn przeznaczonych na cele związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2, na rzecz:

  1. Agencji Rezerw Materiałowych – na realizację zadań ustawowych;
  2. Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych – na realizację zadań statutowych;
  3. podmiotów wykonujących działalność leczniczą (wykazanych w specjalnym wykazie).

Celem potwierdzenia przekazania darowizny musi zostać zawarta umowa darowizny lub pisemne potwierdzenie o spełnieniu powyższych warunków.

Należy jednak mieć na uwadze, że powyższa stawka będzie miała zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów mających być przedmiotem darowizny. W przeciwnym bowiem razie darowizna w ogóle nie podlega opodatkowaniu VAT, a tym samym nie może podlegać opodatkowaniu stawką obniżoną.

Darowizny pieniężne

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 31 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 568) o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw wprowadzony został do ustaw podatkowych (PIT i CIT) nowy rodzaj ulgi podatkowej.

Zgodnie z wprowadzonym art. 52n Ustawy PIT (art. 38g Ustawy CIT) od podstawy opodatkowania w celu obliczenia podatku lub zaliczki podatnik może odliczyć darowizny przekazane między 1 stycznia a 30 września 2020 r. na przeciwdziałanie COVID-19 wg preferencyjnych zasad. Kwota darowizny pieniężnej może być bowiem multiplikowana w zależności od daty jej dokonania. W przypadku darowizny przekazanej:

  • do dnia 30 kwietnia 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;
  • w maju 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny;
  • od dnia 1 czerwca 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca wartości darowizny.

Co jednak istotne przekazanie może nastąpić wyłącznie na rzecz tych samych podmiotów, które wymienione są w przywołanym powyżej rozporządzeniu dotyczącym obniżonej stawki VAT dla darowizn rzeczowych.

 

Autor:
Jakub Pacan
Doradca podatkowy nr 12481

Tarcza antykryzysowa COVID-19: raport

Publikujemy praktyczny raport LB&P opracowanego przez rząd pakietu antykryzysowego, czyli tzw. tarczy antykryzysowej COVID-19 (wersje 1.0; 2.0 oraz 3.0). Raport zawiera też linki do poradników i wniosków udostępnionych przez właściwe urzędy.

Dokument dostępny jest do pobrania tutaj: Raport_tarcza_COVID-19_LBPLEGAL_20200401.

 

Tarcza Antykryzysowa COVID-19: najważniejsze zagadnienia

1. możliwość uzyskania dofinansowania na wynagrodzenia pracowników (nawet do ok. 2.452 zł /pracownik), w wypadku:
a) spadku obrotów firmy o minimum 15% za okres 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych rok do roku – 2019 vs 2020 r.; lub
b) spadek obrotów o 25% miesiąc do kolejnego miesiąca 2020.

2. możliwość uzyskania dofinansowania przez osoby samozatrudnione (b2b), w wys. 2.080 zł, jeśli miały spadek przychodów o minimum 15% vs poprzedni mc, a przychód w poprzednim miesiącu nie przekroczył 15.595,74 zł;

3. możliwość uzyskania przez osoby na b2b zwolnień w zakresie ZUS i składek na ubezpieczenie zdrowotne na okres do 3 miesięcy, w zakresie składek niezapłaconych (warunek to przychód max 15.681 zł netto za pierwszy miesiąc, za który jest składany odpowiedni wniosek).

4. uelastycznienie czasu pracy, ułatwienia w zakresie badań okresowych, w tym przedłużenie ważności badań lekarskich;

5. przesunięcie terminu na utworzenie pracowniczych planów kapitałowych (PPK);

6. przesunięcie niektórych terminów podatkowych (szerzej pisał o tym doradca podatkowy Jakub Pacan TUTAJ);

7. przesunięcie terminów na złożenie sprawozdania finansowego;

8. przedłużenie legalnego pobytu obcokrajowców;

9. dodatkowy zasiłek opiekuńczy;

10. wyłączenie stosowania przepisów ustawy prawo zamówień publicznych, przy zamówieniach dot. przeciwdziałaniu i zwalczaniu COVID-19 (w tym też np. na usługi niezbędne dla pracy zdalnej);

11. przesunięcie terminu na zgłoszenie beneficjentów rzeczywistych do centralnego rejestru.

 

Szczegóły w raporcie tutaj: Raport_tarcza_COVID-19_LBPLEGAL_20200401.

 

Ważne: sporo projektowanych rozwiązań uzależnia ich stosowanie od wykazania, że przedsiębiorca ponosi negatywne konsekwencje pandemii. Jeśli klienci odwołują zlecenia / wypowiadają umowy, należy prosić ich o np. mailowe potwierdzenie, że takie działanie ma związek z epidemią albo samemu w podsumowaniu / podziękowaniu za rozmowę należy wskazać na ww. przyczynę.

 

Więcej informacji:
radca prawny Natalia Wojciechowska
adwokat Grzegorz Leśniewski

Podatkowe rozwiązania w ramach tzw. tarczy antykryzysowej

Podczas ostatniego posiedzenia Sejm obradował nad rozwiązaniami, które w założeniach mają zminimalizować skutki epidemii koronawirusa dla gospodarki. W zakresie tzw. tarczy antykryzysowej warto zwrócić uwagę na kilka rozwiązań dotyczących sfery podatkowej.

Zwolnienie ze składek ZUS

Państwo na trzy miesiące miałoby przejąć opłacanie składek na ZUS. Dotyczy to najmniejszych firm, zatrudniających do dziewięciu pracowników (chodzi o składki za wszystkich pracowników). Pomoc miałaby dotyczyć firm zarejestrowanych przed 1 lutego br., jak i samozatrudnionych i zatrudnionych na umowę zlecenie lub o dzieło.

Zaliczki pracownicze na podatek dochodowy

Dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), jak również dla będących przedsiębiorcami podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), działających jako płatnicy odroczony został termin do wpłaty zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanych wynagrodzeń. Zapłata zaliczki, zamiast odpowiednio do 20 kwietnia (za marzec) i 20 maja (za kwiecień), będzie mogła być dokonana w późniejszym terminie – do 1 czerwca 2020 r.

Deklaracje CIT

W przypadku roku podatkowego zgodnego z kalendarzowym, obowiązek składania deklaracji CIT-8 ciąży na podatnikach tego podatku do 31 marca. W związku z obecną sytuacją termin ten został wydłużony do:

– 31 lipca 2020 r. dla podatników osiągających wyłącznie dochody zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 Ustawy CIT lub osiągający co najmniej 80% wszystkich swoich przychodów z działalności pożytku publicznego lub

– 31 maja 2020 r. dla pozostałych podatników.

Powyższe terminy dotyczą wszystkich podatników, których rok podatkowy zakończył się w okresie pomiędzy 1 grudnia 2019 r. a 31 marca 2020 r.

Deklaracje PIT

Podobnie jak w przypadku deklaracji na podatek dochodowy od osób prawnych również podstawowy termin na złożenie deklaracji rocznych na podatek dochodowym od osób fizycznych został przesunięty na 31 maja 2020 r.

Deklaracje ORD-U i IFT-2/2R

Zgodnie z projektem rozporządzenia Ministra Finansów (należy się spodziewać jego podpisania i opublikowania na początku ostatniego tygodnia marca) przesunięciu ulegają terminy na złożenie deklaracji ORD-U oraz IFT-2/2R do 5. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Dla podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym oznacza to przesunięcie terminu raportowania do końca maja 2020 r.

Rozliczanie straty podatkowej

Pakiet antykryzysowy ma umożliwić podatnikom CIT i PIT, ponoszących negatywne konsekwencje panującej epidemii, odliczenia straty poniesionej w 2020 r., od dochodu z działalności, uzyskanego w 2019 r. Warunkiem miałoby być osiągnięcie w 2020 r. – w porównaniu do 2019 r. – przychodów niższych o co najmniej 50 proc.

Zawiadomienie ZAW-NR

W ramach procedowanych rozwiązań zawarta jest również regulacja wprowadzająca wydłużenie z 3 do 14 dni od dnia zlecenia przelewu terminu do zawiadomienia o zapłacie na rachunek spoza białej listy.

Wejście w życie matrycy stawek VAT

Na gruncie podatku VAT odroczone zostało wprowadzenie raportowania JPK_VDEK oraz wprowadzenie nowej matrycy stawek VAT do 1 lipca br. W konsekwencji najprawdopodobniej przedłużone zostanie również obowiązywanie do 30 czerwca rozporządzeń w sprawie stawek obniżonych (0%, 5%, 8%).

Podatek od nieruchomości

W zakresie podatku od nieruchomości ustawodawca planuje wprowadzić możliwość działania również poprzez jednostki samorządu terytorialnego. Z tego względu możliwe będzie:

  • wprowadzenia przez radę gminy za część 2020 r. zwolnień w PON od gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej;
  • wydanie przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) zarządzenia odraczającego terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., nie dłużej niż do 30 września 2020 r.

 

Autor:
Jakub Pacan
Doradca podatkowy nr 12481

Unormowanie rozliczeń podatkowych dzięki umowie z KAS?

Począwszy od 1 lipca 2020 r. do przepisów Ordynacji podatkowej dodana zostanie nowa regulacja, która może być szansą na normalizację rozliczeń z fiskusem, a tym samym minimalizację ryzyka podatkowego. Współdziałanie – narzędzie do stałego kontaktu pomiędzy podatnikiem a Szefem Krajowej Administracji Skarbowej może jednak przynieść więcej szkód niż korzyści jeśli nawiązanie współpracy nastąpi bez dobrego przygotowania.

Czym jest umowa o współdziałanie?

Umowa o współdziałanie zawarta pomiędzy podatnikiem a Szefem KAS w zamierzeniach ma służyć zapewnieniu przestrzegania przez podatnika przepisów prawa podatkowego w warunkach przejrzystości podejmowanych działań oraz wzajemnego zaufania i zrozumienia. Umowa zawierana będzie na wniosek podatnika i w każdym czasie będzie mógł on ją wypowiedzieć.

Co istotne – narzędzie nie jest skierowane do wszystkich podatników, ale wyłącznie do największych. Znowelizowane przepisy precyzują, że wniosek może złożyć wyłącznie podatnik, którego wartość przychodu podatkowego za poprzedni rok przekroczyła równowartość 50 mln EUR. Administracja skarbowa stawia zatem na uzgodnienia wyłącznie z największymi podmiotami.

Audyt wstępny i monitorujący

Przed podpisaniem umowy o współdziałanie Szef KAS będzie zobowiązany do przeprowadzenia u podatnika audytu wstępnego w zakresie prawidłowości wypełniania obowiązków podatkowych oraz skuteczności i adekwatności ram wewnętrznego nadzoru podatkowego. Dodatkowo, w całym okresie obowiązywania umowy Szef KAS będzie uprawniony do monitorowania powyższych kwestii. Można zatem stwierdzić, że złożenie wniosku o współdziałanie jest niejako zaproszeniem organu podatkowego do przeprowadzenia skrupulatnej kontroli podatkowej. Niewątpliwym plusem takiej sytuacji jest jednak to, że podatnik może się do takiego audytu właściwie przygotować, znając czas i zakres, w jakim będzie kontrolowany.

Audyt wstępny ma za zadanie przede wszystkim ocenę i weryfikację poziomu wdrożenia i funkcjonowania:

  1. systemu zarządzania ryzykiem;
  2. kontroli wewnętrznej;
  3. audytu wewnętrznego;
  4. nadzoru nad zgodnością działalności z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i dobrowolnie przyjętymi standardami;
  5. mechanizmów nadzoru zewnętrznego.

Korzyści

W razie zawarcia z Szefem KAS umowy o współdziałaniu podatnik może liczyć na szereg korzyści niedostępnym dla innych podmiotów, w tym przede wszystkim:

  • obniżenie lub brak odsetek za zwłokę w przypadku dokonywania korekty deklaracji podatkowej w wyniku audytu wstępnego lub monitorującego;
  • ograniczenie możliwości wszczęcia wobec podatnika postępowania o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe za okresy rozliczeniowe objęte audytem wstępnym lub monitorującym;
  • brak konieczności dokonywania raportowania schematów podatkowych (MDR) innych niż transgraniczne, jeśli podatnik występuje w roli korzystającego.

Dodatkowo – co może najbardziej zachęcające – korzyścią będzie również możliwość zawierania porozumień podatkowych. Umożliwi to szybsze załatwienie kwestii spornych lub wątpliwych, w tematach takich jak:

  • interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego;
  • uprzednie porozumienia cenowe;
  • opinie zabezpieczające przez klauzulą przeciw unikaniu opodatkowania;
  • wysokość prognozowanego na następny rok podatkowy zobowiązania w CIT;
  • innych kwestii, niezbędnych dla zapewnienia prawidłowej realizacji umowy o współdziałanie.

 

Autor: doradca podatkowy Jakub Pacan

Co nowego w podatkach w 2020 roku?

Wraz z nowym rokiem wkroczyliśmy do nowej podatkowej rzeczywistości. Hasła takie jak „Biała Lista” czy split payment mają groźniejsze niż dotychczas znaczenie, zupełną nowością jest tzw. „mikrorachunek”; z dobrych wieści – mamy ulgę, która pomoże przy zatorach płatniczych. Poniżej po krótce przedstawiamy najważniejsze zmiany dla przedsiębiorców.

Ulga na złe długi w PIT/CIT

Od 1 stycznia 2020 podatnicy będą mieli możliwość skorzystania z ulgi na złe długi w podatku dochodowym (PIT lub CIT). Będzie ona polegała na pomniejszeniu podstawy opodatkowania o wartość wierzytelności w przypadku gdy nie zostanie ona uregulowana lub zbyta w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej wymagalności.

Mikrorachunki

Od nowego roku podatki dochodowe – PIT i CIT, a także podatek VAT można wpłacać tylko na indywidualny rachunek podatkowy (tzw. mikrorachunek). Ministerstwo Finansów uruchomiło generator mikrorachunków na portalu podatkowym. Narzędzie to umożliwia uzyskanie indywidualnego rachunku podatkowego po podaniu przez podatnika numeru PESEL lub NIP. Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że tylko mikrorachunek wygenerowany z wykorzystaniem numeru NIP będzie poprawny.

Tylko rachunek z Białej Listy  dla transakcji powyżej 15 tys. PLN

Podatnicy jeszcze w starym roku mogli testować działanie Białej Listy i sprawdzać na niej rachunki swoich kontrahentów. Dotychczas jednak zapłata faktur opiewających na kwoty powyżej 15 000 PLN na rachunek spoza listy nie niosła za sobą żadnych negatywnych konsekwencji.

Teraz żarty się skończyły. Podatnicy mają obowiązek zapłaty za faktury powyżej 15 000 PLN na rachunki zamieszczone w wykazie podatników VAT (Biała Lista) – jeśli wystawca faktury VAT jest podatnikiem VAT czynnym (czyli obowiązek nie ma zastosowania dla podatników wykonujących czynności zwolnione z VAT lub zwolnionych z VAT z uwagi na limit sprzedaży). Płatność na rachunek spoza listy spowoduje brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów na gruncie PIT i CIT oraz odpowiedzialność solidarną w VAT (o czym pisaliśmy tutaj). Jeśli podatnik w ciągu 3 dni zreflektuje się o pomyłce, może uniknąć negatywnych konsekwencji informując o złej wpłacie urząd skarbowy (jak to zrobić informowaliśmy z kolei tutaj).

Nowości w MPP…

Także regulacje dotyczące mechanizmu podzielonej płatności stają się poważniejsze wraz z nowym rokiem. Od stycznia nie będzie możliwe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów, jeśli transakcje powyżej 15.000 zł dotyczące towarów/ usług, dla których split payment jest obowiązkowy, zostaną opłacone z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności. Z negatywnymi konsekwencjami trzeba się liczyć nawet jeśli wystawca prawidłowo oznaczy swoją fakturę sprzedażową (zawrze na niej adnotację – mechanizm podzielonej płatności).

…i kasach rejestrujących

Od 1 stycznia podatnik VAT będzie mógł otrzymać fakturę z tytułu sprzedaży zarejestrowanej kasą fiskalną tylko wówczas, gdy paragon będzie zawierał NIP podatnika.

2020 rok przyniesie ze sobą konieczność posiadania kas fiskalnych online dla określonych grup podatników (m.in. podatnicy sprzedający benzynę silnikową, olej napędowy, świadczący usługi naprawy pojazdów silnikowych).

 

Autor: radca prawny Urszula Ilnicka-Karaban

W Prima Aprilis całkiem serio zmiany w split paymencie?[UPDATE 01.07.2020r.]

[UPDATE]

Już od 1 lipca przedsiębiorcy będą musieli zmierzyć się z nowym plikiem JPK_VAT , który znacząco utrudni stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (MPP, split payment). W nowym pliku JPK oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności” będzie mogło się znaleźć tylko przy transakcjach, dla których split payment był obowiązkowy. Nie będzie więc można oznaczać w ten sposób transakcji, które dobrowolnie opłacono z wykorzystaniem MPP. Dotychczas przedsiębiorcy, aby uniknąć konieczności szczegółowej weryfikacji wystawianych/ otrzymywanych faktur, często oznaczali wszystkie faktury dopiskiem „MPP” i w taki sposób je opłacali. Prawidłowość tej praktyki została potwierdzona przez Ministerstwo Finansów i można powiedzieć, że „wszyscy byli zadowoleni” (no, może za wyjątkiem dostawcy, który cash-flow’owo gorzej na tym wychodził). Od lipca stosowanie takich uproszczeń nie będzie już jednak dopuszczalne. Niestosowanie się do nowych wymogów rodzi ryzyko sankcji w wysokości 500 zł za każde błędne uzupełnienie ewidencji JPK. Pozostaje mieć nadzieję, że programy generujące pliki JPK_V7M/K zostaną zaktualizowane o dodatkowe funkcjonalności, które pozwolą na zaraportowanie tylko tych transakcji, dla których MPP był obowiązkowy.

 

Duże podmioty muszą przygotować się na kolejne zmiany w mechanizmie podzielonej płatności (MPP, split payment), które wejdą w życie 1 kwietnia. Od tego dnia najprawdopodobniej tylko faktury objęte obowiązkowym split paymentem będą mogły być oznaczane przez sprzedawców opisem MPP (lub innym równoważnym). Nie będzie więc  już dozwolone opisywanie wszystkich faktur w ten sposób, aby ułatwić sobie kwestie administracyjne związane z fakturowaniem.

Dotychczas było łatwiej

Nowe reguły dotyczące fakturowania i opłacania należności wynikających z faktur wiążą się z dodatkowymi obowiązkami administracyjnymi, a te, jak wiadomo, nigdy nie ułatwiają prowadzenia biznesu. Przykładowo można wskazać na konieczność sprawdzania czy na wystawianej fakturze znajdują się tzw. „towary/ usługi wrażliwe” i w zw. z tym trzeba ją opisać jako MPP. Naturalne jest więc to, że podatnicy szukali swego rodzaju dróg na skróty i uproszczeń. Rozwiązaniem na ułatwienie sobie życia z mechanizmem podzielonej płatności w tle, było dodawanie przez sprzedawców opisu „mechanizm podzielonej płatności” do każdej faktury (niezależnie od tego czy zawierała ona pozycje wskazane w załączniku nr 15 do ustawy o VAT). W ten sposób, z jednej strony sprzedawca nie musiał weryfikować wystawianych przez siebie faktur, a z drugiej nabywcy przyjmowali jednolite podejście w zakresie dokonywanych płatności. Poprawność powyższego podejścia potwierdziło Ministerstwo Finansów.

Zmiany w JPK_VAT utrudnią życie

Z dniem 1 kwietnia duże podmioty, a od 1 lipca pozostali podatnicy, będą musieli zrezygnować z powyższego udogodniania. A to wszystko przez likwidację deklaracji VAT-7 i VAT-7K i nowy plik JPK_VAT, który zacznie wówczas obowiązywać.

JPK_VAT będzie zawierał dwie części – deklaracyjną i ewidencyjną. W tej drugiej zarówno sprzedawca i jak i nabywca będą musieli wykazywać, które faktury dotyczą obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Przyjmowanie przez podatników opisanego powyżej „bezpiecznego” podejścia może być interpretowane przez skarbówkę jako mylące i błędne. To z kolei rodzi ryzyko nałożenia kary w kwocie 500 zł, za każdą błędną pozycję.

Być może bliżej „godziny zero” doczekamy się wyjaśnień Ministerstwa Finansów czy uproszczenia w zakresie split payment będą akceptowane. Na chwilę obecną należy jednak szykować się na powrót do szczegółowej analizy każdej wystawianej (z perspektywy sprzedawcy) lub otrzymywanej (z perspektywy nabywcy) faktury VAT.

 

Autor: radca prawny Urszula Ilnicka-Karaban

Mikrorachunek dla prowadzących firmy tylko na podstawie NIP

Jesteśmy już po 20-stym dniu miesiąca, co oznacza, że znakomita większość przedsiębiorców właśnie po raz pierwszy w zapłaciła PIT na mikrorachunek. Oznacza to, że przed zleceniem przelewu podatkowego przedsiębiorcy musieli sobie wygenerować na portalu podatkowym mikrorachunek właściwy do wpłat. Tylko rachunek wygenerowany na podstawie numeru NIP przedsiębiorcy jest prawidłowy.

PESEL czy NIP

Wątpliwości w tym temacie wynikają z funkcjonalności generatora mikrorachunków portalu podatkowego. Umożliwia on przedsiębiorcom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą skuteczne wygenerowanie rachunku zarówno z wykorzystaniem numeru PESEL jak i NIP. Ministerstwo Finansów w kampanii informacyjnej poprzedzającej wdrożenie indywidualnych kont nie uprzedzało o takiej sytuacji. Prowadzący własny biznes nie wiedzieli więc, na który rachunek mają płacić daniny publiczne, a metoda na „chybił trafił” w podatkach rzadko bywa dobrym rozwiązaniem.

Ministerstwo wyjaśnia

Minsterstwo Finansów rozwiało wątpliwości podatników. Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność mają korzystać z mikrorachunków wygenerowanych na podstawie NIP. Wszystko jest już jasne –  szkoda tylko, że powstało przy tym tyle zamieszania.

 

Autor: radca prawny Urszula Ilnicka-Karaban

Zapłaciłem na rachunek spoza Białej Listy – co robić?

Zgodnie z zapowiedziami Minister Finansów wydał rozporządzenie, w którym wprowadził wzór zawiadomienia o zapłacie na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu na tzw. „Białej Liście” (ZAW-NR).

Od stycznia przelew tylko na rachunek z Białej Listy

Jak już informowaliśmy TUTAJ  od 1 stycznia 2020 r. przedsiębiorcy mają obowiązek opłacać każdą fakturę na kwotę wyższą niż 15.000 PLN na rachunek bankowy wystawcy faktury wskazany w „Białej Liście” w dniu zlecania przelewu. Jeśli tego nie zrobią, nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu felernej faktury. Dodatkowo będą ponosić ze sprzedawcą solidarną odpowiedzialność za VAT. Konsekwencje takiego niedopatrzenia mogą naprawdę spędzać sen z powiek.

ZAW-NR deską ratunkową dla zapominalskich

Minister Finansów przewidział deskę ratunkową dla tych nieszczęśników, którzy zapomną o tych regułach i w nowym roku zlecą dużą płatność na rachunek spoza Białej Listy. Mianowicie, przedsiębiorca uchroni się przed negatywnymi konsekwencjami takiej wpłaty, jeśli w ciągu trzech dni od dnia zlecenia przelewu powiadomi urząd skarbowy właściwy dla wystawcy faktury o błędnej płatności. W rozporządzeniu Minister wprowadza wzór takiego zawiadomienia o nazwie ZAW-NR. ZAW-NR może złożyć w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego. Ministerstwo uruchomiło już nawet na portalu podatkowym podstronę, za pośrednictwem której można złożyć takie zawiadomienie w formie elektronicznej. Niezbędny to tego będzie oczywiście profil zaufany.

 

Autor: radca prawny Urszula Ilnicka-Karaban

Kontakt

Masz pytania?zobacz telefon+48 570 913 713
zobacz e-mail

Biuro w Warszawie

03-737 Warszawa

(Centrum Praskie Koneser – Spaces)

pl. Konesera 12 lok. 119

google maps

Biuro we Wrocławiu

53-659 Wrocław

(Quorum D)

Gen. Władysława Sikorskiego 26

google maps

Hej, Userze
czy jesteś już w newsletterze?

    Zobacz jak przetwarzamy Twoje dane osobowe tutaj