O używanych e-bookach

23 czerwca 2020   /  Artykuły

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie C-263/18 wyraźnie rozróżnia konsekwencje prawne zakupu książki w wersji papierowej i książki w formie e-booka. Zgodnie z orzeczeniem, w pierwszym przypadku stajemy się właścicielem, a w drugim – licencjobiorcą. Poniżej wyjaśniamy, co to oznacza dla kupującego.

Czego dotyczyła sprawa

Sprawa, która trafiła do TSUE, została wszczęta przez dwóch niderlandzkich wydawców (Nederlands Uitgeversverbond oraz Groep Algemene Uigevers) i skierowana przeciwko organizatorowi internetowego klubu czytelniczego (Tom Kabinet). W czasie przed złożeniem pozwu działalność Tom Kabinet sprowadzała się do zakupu książek w formie e-booków, oznaczania ich znakiem wodnym i odsprzedaży członkom klubu. Po przeczytaniu danego e-booka członkowie klubu mogli go znów odsprzedać Tom Kabinet. Wydawcy uznali taką działalność za piractwo.

 

Książki papierowe

Zgodnie z orzeczeniem TSUE sprzedaż książki w formie papierowej prowadzi do tzw. „wyczerpania prawa”, uzyskiwanego jedynie  w wyniku „dystrybucji” utworu. Te prawne pojęcia nic nie mówią przeciętnemu uczestnikowi rynku. W praktyce wnioski TSUE oznaczają, że kupując papierową książkę, stajemy się właścicielem egzemplarza utworu utrwalonego na nośniku i możemy ten egzemplarz bez ograniczeń sprzedać dalej. W momencie pierwszej sprzedaży książki doszło do tzw. dystrybucji utworu i wyczerpania prawa, więc dalej możemy swobodnie dysponować papierowym egzemplarzem utworu jako właściciele.

 

E-booki

Inaczej jest w przypadku e-booków. Umożliwienie pobrania e-booka, według TSUE, nie jest dystrybucją utworu, tylko jego publicznym udostępnieniem. Oznacza to, że pobierając e-booka, nie stajemy się jego właścicielem, tylko dostajemy prawo zapoznania się z treścią e-booka. Stajemy się licencjobiorcą, czyli uzyskujemy możliwość korzystania z utworu tylko w takim zakresie, na jaki pozwala licencja. A zwykle umowy licencyjnej, która określa ten zakres, kupujący nigdy nawet nie widzi. W konsekwencji nie możemy odsprzedać takiego e-booka. Chyba że pozwalałaby nam na to wyraźnie sama licencja. Przy czym musiałaby ona nam pozwalać na przeniesienie niej samej na kogoś innego. Nie będzie to więc taka sprzedaż, jak w przypadku książki papierowej. Będzie to sprzedaż (przeniesienie) prawa do określonego korzystania z utworu, a nie sprzedaż konkretnego przedmiotu (przeniesienie własności tego przedmiotu).

 

Ta sama treść, różne prawa

Dla czytelników oznacza to przede wszystkim, że przysługujące kupującemu prawa autorskie do tej samej treści zaczynają być różne w zależności od tego, w jakiej formie została dana treść wydana.

 

W tym kontekście podstawową różnicą, jaką możemy zauważyć, jest to, że dystrybucji prowadzącej do wyczerpania prawa mogą podlegać faktycznie jedynie egzemplarze utworu zapisane na konkretnym nośniku – wraz z tym nośnikiem. W przypadku książki papierowej utwór został utrwalony na papierze i taki egzemplarz został wprowadzony do obrotu. W przypadku e-booka pobieramy jedynie daną treść – bez nośnika – i uzyskujemy np. prawo zapoznawania się z tą treścią.

 

Co nam wolno

Pobierając e-booka, musimy więc pamiętać, że tak naprawdę uzyskujemy licencję i to, co możemy rzeczywiście zrobić z pobranym plikiem, określa ta licencja. Domyślnie jednak nie przysługuje nam prawo swobodnego obrotu takim e-bookiem.

 

Co ciekawe, wciąż za legalne można uznać sprzedać e-booka wraz z nośnikiem, na który został pobrany, np. specjalny czytnik/tablet. Bez prawa wykonania kopii takiego e-booka. Do takich wniosków prowadzi już ugruntowana linia orzecznicza TSUE, pod którą podwaliny położył wyrok z dnia 3 lipca 2012 r. w sprawie C-128/11. Jest to jednak temat na osobny artykuł.

 

Autor: Adwokat Joanna Szumiło

 

Podziel się

Podziel się

Potrzebujesz pomocy w tym temacie?

Napisz do naszego eksperta

Mateusz Borkiewicz

partner, adwokat

+48 663 683 888 Kontakt

Artykuły z tej kategorii

Sztuczna inteligencja – czym jest (z prawnego punktu widzenia) i jak radzi sobie z nią świat

AI

Więcej
Sztuczna inteligencja – czym jest (z prawnego punktu widzenia) i jak radzi sobie z nią świat

Nowa Konstytucja Internetu już obowiązuje

Aktualności

Więcej
Nowa Konstytucja Internetu już obowiązuje

Wdrożenie aktu o usługach cyfrowych w e-commerce

Aktualności

Więcej
Wdrożenie aktu o usługach cyfrowych w e-commerce

CREDITS W GRACH WIDEO

Aktualności

Więcej
CREDITS W GRACH WIDEO

Akt o usługach cyfrowych: zgłaszanie nielegalnych treści, czyli notice-and-action

Aktualności

Więcej
Akt o usługach cyfrowych: zgłaszanie nielegalnych treści, czyli notice-and-action
Więcej

Kontakt

Masz pytania?zobacz telefon+48 570 913 713
zobacz e-mail

Biuro w Warszawie

03-737 Warszawa

(Centrum Praskie Koneser – Spaces)

pl. Konesera 12 lok. 119

google maps

Biuro we Wrocławiu

53-659 Wrocław

(Quorum D)

Gen. Władysława Sikorskiego 26

google maps

Hej, Userze
czy jesteś już w newsletterze?

    Zobacz jak przetwarzamy Twoje dane osobowe tutaj