Autor: Jakub Chlebiej

Zmiana czasu, zarówno z zimowego na letni, jak i z letniego na zimowy, ma istotne znaczenie w kontekście prawa pracy. W Polsce zmiana czasu jest regulowana na mocy ustawy o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpowiednich rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów. Praktyczne konsekwencje tych zmian dotykają pracowników, szczególnie tych pracujących w porze nocnej.

Podstawy prawne zmiany czasu 

Zmiana czasu w Polsce odbywa się na podstawie: 

• Ustawy z dnia 10 grudnia 2003 r. o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2004 nr 16 poz. 144), 
• Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 marca 2022 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022–2026 (Dz.U. 2022 poz. 539). 

W praktyce oznacza to, że dwa razy do roku zegary są przestawiane: 

• Zmiana czasu z zimowego na letni – wskazówki zegara przesuwane są o godzinę do przodu (z 2:00 na 3:00), przez co tego konkretnego dnia śpimy krócej o jedną godzinę. 
• Zmiana czasu z letniego na zimowy – wskazówki cofane są o godzinę (z 3:00 na 2:00), co skutkuje dłuższym o godzine snem 😉

Zmiana czasu a czas pracy 

Zmiana czasu wpływa bezpośrednio na czas pracy osób  pracujących w porze nocnej. 

Zmiana czasu z zimowego na letni – krótsza zmiana nocna 

Podczas przejścia na czas letni pracownicy wykonujący pracę w porze nocnej teoretycznie pracują godzinę krócej. Przykładowo, jeśli pracownik ma zmianę od 22:00 do 6:00, to faktycznie przepracuje tylko 7 godzin, ponieważ o godzinie 2:00 zegar przeskoczy od razu na 3:00. 

Czy pracownik dostanie wynagrodzenie za tę brakującą godzinę?

Tak! Kodeks pracy przewiduje, że wynagrodzenie za tę godzinę musi być wypłacone w pełnej wysokości, mimo że pracownik faktycznie jej nie przepracował. Wynika to z zasady, że nie może on ponosić strat finansowych z powodu regulacji niezależnych od siebie. 

Art. 151⁷ Kodeksu pracy  definiuje porę nocną jako okres między godzinami 21:00 a 7:00 i wskazuje, że czas pracy w nocy nie może przekraczać 8 godzin dziennie w przypadku wykonywania szczególnie ciężkich lub niebezpiecznych prac. W kontekście zmiany czasu z zimowego na letni, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie również za nieprzepracowaną godzinę wynikającą ze skrócenia zmiany nocnej, ale nie przysługuje mu wówczas dodatek za pracę w nocy (za tę jedną nieprzepracowaną godzinę). 

Czyli w przypadku gotowości do pracy i przeszkód niezależnych od pracownika, należy mu się pełne wynagrodzenie, mimo tego, że faktycznie pracował w tym dniu 7 a nie 8 godzin. 

 Zasada ta ma na celu ochronę praw pracowników oraz zapewnienie sprawiedliwego rozliczenia ich czasu pracy i wynagrodzenia zgodnie z obowiązującymi normami prawnymi. 

Zmiana czasu z letniego na zimowy – dodatkowa godzina pracy 

Przy zmianie czasu na zimowy, czas pracy wspomnianego wyżej pracownika w tym konkretnym dniu wydłuży się o jedną godzinę. tj. do 9 godzin zamiast standardowych 8. W takiej sytuacji dodatkowa godzina: 

• Jest traktowana jako praca w godzinach nadliczbowych, 
• Podlega rozliczeniu zgodnie z przepisami Kodeksu pracy – pracownikowi co do zasady przysługuje wynagrodzenie wraz z dodatkiem za nadgodziny, 
• Może być jednak rekompensowana czasem wolnym w wymiarze 1:1 (na wniosek pracownika) lub 1:1,5 (z inicjatywy pracodawcy).  

Ponadto, jeśli dodatkowa godzina przypada na porę nocną, to pracownikowi przysługuje dodatek nocny w wysokości 20% minimalnej stawki godzinowej. 

Obowiązki pracodawcy przy zmianie czasu 

Zmiana czasu oznacza dla pracodawców konieczność przestrzegania kilku kluczowych zasad: 

1. Dostosowanie harmonogramów pracy – pracodawca powinien uwzględnić zmianę czasu w grafikach pracy, aby uniknąć nadgodzin lub braków kadrowych oraz zapewnić minimalny odpoczynek wynikający z przepisów KP. 
2. Rozliczenie nadgodzin – dodatkowa godzina pracy w przypadku zmiany czasu na zimowy musi być odpowiednio wynagrodzona lub skompensowana czasem wolnym. 
3. Informowanie pracowników – pracownicy powinni być świadomi zasad dotyczących wynagrodzenia oraz rozliczania godzin pracy podczas zmiany czasu. 

Zmiana czasu a prawo pracy – praktyczne przykłady 

Przykład 1 – pracownik zmianowy (zmiana czasu letniego na zimowy) 

Pracownik ochrony pracuje na nocnej zmianie od 22:00 do 6:00. Godziny te odpowiadają porze nocnej określonej przez jego pracodawcę w przepisach wewnątrzzakładowych. W nocy następuje zmiana czasu z letniego na zimowy – zegar cofa się z 3:00 na 2:00. Efekt? Pracownik pracuje 9 godzin zamiast 8. Pracodawca musi wypłacić wynagrodzenie i dodatek za tę nadgodzinę lub udzielić czasu wolnego. 

Przykład 2 – pracownik wynagradzany stawką miesięczną (zmiana czasu zimowego na letni) 

Pracownik ochrony wynagradzany stawką miesięczną nie powinien odczuć zmiany czasu z zimowego na letni w wynagrodzeniu – otrzyma całą należną mu kwotę. 

Przykład 3 – pracownik wynagradzany stawką godzinową (zmiana czasu zimowego na letni) 

Podobnie pracownik ochrony wynagradzany stawką godzinową – , otrzyma on wynagrodzenie za taką liczbę godzin, jaka przypadała mu do przepracowania w danym miesiącu, nawet jeżeli w danym dniu pracował o jedną godzinę krócej z uwagi na zmianę czasu na letni.  

Jacy pracownicy wymagają szczególnej uwagi? 

• Art. 178 § 2 Kodeksu pracy – Pracownik opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 8 roku życia. Nie ma możliwości zatrudniania takiego pracownika bez jego zgody w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 139 system przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy.  
• Art. 1517 § 3 Kodeksu pracy – osoby wykonujące w nocy prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym – w tym przypadku czas pracy takiej osoby nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Ograniczenie to nie obowiązuje pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy ani sytuacji wymagających przeprowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia, zabezpieczenia mienia, ochrony środowiska lub usunięcia awarii. 
• Art. 203 § 1 Kodeksu pracy – pracownik młodociany – osób tych nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Zakaz ten jest bezwzględny i nie uchyla go zgoda pracownika. 
• Art. 15 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z jego treścią czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Z kolei zgodnie z art. 16 ustawy, osoba niepełnosprawna może być zatrudniona w porze nocnej w przypadku, gdy jest zatrudniona przy pilnowaniu oraz gdy na jej wniosek lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne, lub ewentualnie w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. 

Podsumowanie 

Zmiana czasu ma istotne konsekwencje w kontekście prawa pracy, a jej wpływ różni się w zależności od tego, czy mowa o przejściu na czas letni czy zimowy. Kluczowe wnioski: 

• Pracownik pracujący w nocnej zmianie podczas zmiany czasu z zimowego na letni otrzymuje wynagrodzenie za nieprzepracowaną godzinę, ale nie otrzyma za nią dodatku za pracę w porze nocnej. 
• Pracownik, którego zmiana wypada podczas zmiany czasu z letniego na zimowy, przepracuje godzinę więcej, co stanowi dla niego pracę w godzinach nadliczbowych. 
• Pracodawca ma obowiązek odpowiednio rozliczyć czas pracy oraz poinformować pracowników o zasadach rozliczeń. 
• Warto śledzić zmiany legislacyjne, gdyż coraz częściej pojawiają się głosy o likwidacji zmiany czasu w Unii Europejskiej. 

MiCA a polskie regulacje – kogo dotyczą nowe przepisy? 

Rozporządzenie MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation) wprowadza jednolite zasady dotyczące rynku kryptoaktywów w Unii Europejskiej. Nowe regulacje obejmują zarówno emisję tokenów, jak i działalność dostawców usług w zakresie kryptoaktywów (CASP – Crypto-Asset Service Providers). 

W praktyce oznacza to, że podmioty oferujące kryptoaktywa publicznie lub prowadzące platformy obrotu będą musiały spełnić określone wymogi licencyjne i przejrzystościowe. 

Kto podlega pod MiCA? 

Zgodnie z MiCA, dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów jest osoba prawna lub przedsiębiorstwo profesjonalnie świadczące usługi związane z kryptoaktywami na rzecz klientów. Aby działać legalnie, każdy taki podmiot musi uzyskać licencję CASP, którą w Polsce będzie wydawać Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). 

Rozporządzenie wyróżnia 10 kategorii usług związanych z kryptoaktywami. Usługi w zakresie kryptoaktywów są uregulowane w art. 3 ust. 1 pkt 16 MiCA, m.in.: 

• zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów;  
• prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami;  
• wymiana kryptoaktywów na środki pieniężne;  
• wymiana kryptoaktywów na inne kryptoaktywa;  
• wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów;  
• plasowanie kryptoaktywów;  
• przyjmowanie i przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów;  
• doradztwo w zakresie kryptoaktywów;  
• zarządzanie portfelem kryptoaktywów;  
• świadczenie usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów; 

Każdy podmiot, który świadczy choć jedną z powyższych usług, musi dostosować się do nowych przepisów MiCA. 

MiCA a polski rynek krypto – kluczowe zmiany 

Dotychczas polski rynek kryptowalut funkcjonował w warunkach braku dedykowanych regulacji sektorowych. Jedynym wymogiem było wpisanie się do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych oraz przestrzeganie ustawy AML. 

Po rozpoczęciu stosowania MiCA sytuacja ulegnie diametralnej zmianie:
✅ KNF zyska pełne kompetencje nadzorcze nad giełdami kryptowalut, kantorami krypto czy firmami custody,
✅ Obowiązek uzyskania licencji CASP – działalność bez licencji stanie się nielegalna po okresie przejściowym,
✅ Wprowadzenie wymogów kapitałowych – 50 tyś euro lub 125 tyś euro lub 150 tyś euro dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.
✅ Konieczność wdrożenia systemów zarządzania ryzykiem, audytu i compliance. 

Dla polskich firm oznacza to konieczność dostosowania się do rygorystycznych wymagań lub zakończenie działalności. Możliwe jest również przyspieszenie konsolidacji rynku – mniejsze podmioty mogą zostać przejęte przez większe firmy. 

Czy Polska jest gotowa na MiCA? 

Polski projekt ustawy o rynku kryptoaktywów zasadniczo odzwierciedla założenia MiCA, dostosowując krajowy porządek prawny do nowych unijnych regulacji, jednak potencjalne opóźnienia legislacyjne mogą prowadzić do chaosu regulacyjnego. 

📌 Okres przejściowy – Polska skróciła okres przejściowy do koncakońca czerwca 2025 r., w związku z czym musiała wdrożyć odpowiednie przepisy przed 30 grudnia 2024 r., aby skutecznie ograniczyć unijną „karencję”.  

📌 Ryzyko odpływu firm – ponieważ w Polsce wciąż nie można składać wniosków o licencję, firmy kryptowalutowe mogą przenieść działalność do innych krajów UE, gdzie procedury są już wdrażane. 

Podsumowanie – jak przygotować firmę na MiCA? 

MiCA oznacza rewolucję dla rynku krypto w Polsce. Każda firma działająca w tym sektorze powinna jak najszybciej:
✅ Sprawdzić, czy podlega pod MiCA i jakie licencje będzie musiała uzyskać,
✅ Przygotować się na wdrożenie wymogów organizacyjnych i kapitałowych,
✅ Monitorować postępy legislacyjne i dostosować się do nowych regulacji,
✅ Rozważyć skorzystanie z pomocy prawnej w procesie uzyskiwania licencji CASP. 

Brak dostosowania się do nowych przepisów będzie oznaczał konieczność zakonczeniazakończenia działalności lub jej przeniesienia do innego kraju UE.  

Jeśli prowadzisz firmę związaną z rynkiem kryptowalut, już teraz skontaktuj się z nami, aby przygotować się na zmiany!  

Handel internetowy stał się nieodłącznym elementem współczesnej gospodarki, zapewniając konsumentom wygodę oraz szeroki wybór produktów i usług. Jednak zakupy online wiążą się również z pewnymi ryzykami, takimi jak nieuczciwe praktyki sprzedawców, problemy z dostawą, czy wątpliwa jakość zakupionych towarów. W związku z tym ochrona praw konsumenta w e-commerce jest kluczowa i regulowana przez szereg przepisów prawnych. 

Podstawowe akty prawne chroniące konsumentów w e-commerce 

W Polsce prawa konsumenta w handlu internetowym reguluje przede wszystkim: 

• Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, 
• Kodeks cywilny – w zakresie rękojmi i odpowiedzialności sprzedawcy, 
• Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów – regulująca m.in. zakaz stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych, 
• Rozporządzenia Unii Europejskiej, np. dyrektywa 2011/83/UE o prawach konsumentów. 

Każdy przedsiębiorca działający na terenie Polski i Unii Europejskiej ma obowiązek dostosować swoją działalność do tych przepisów, zapewniając kupującym wysoki standard ochrony. 

Kluczowe prawa konsumenta 

Prawo do informacji przed zakupem 

Przedsiębiorca prowadzący sprzedaż online jest zobowiązany do przedstawienia konsumentowi jasnych i rzetelnych informacji o: 

• właściwościach towaru lub usługi, 
• łącznej cenie lub wynagrodzeniu (z uwzględnieniem podatków i dodatkowych kosztów, np. dostawy), 
• czasie dostawy, 
• danych identyfikacyjnych przedsiębiorcy, 
• dostępnych metodach płatności i sposobach dostawy, 
• terminie, w którym oferta lub cena pozostają wiążące, 
• warunkach, terminach oraz procedurze odstąpienia od umowy, 
• kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, 
• zasadach zwrotów i reklamacji. 

Brak spełnienia tych obowiązków może skutkować m.in. wydłużeniem terminu na odstąpienie od umowy lub sankcjami prawnymi wobec sprzedawcy. 

Prawo do odstąpienia od umowy 

Konsument kupujący produkt online ma możliwość jego zwrotu bez konieczności podawania przyczyny w ciągu 14 dni. Istnieją jednak wyjątki od tej zasady, określone w Ustawie o prawach konsumenta z 30 maja 2014 r., która implementuje Dyrektywę UE 2011/83. 

Jak liczyć termin na odstąpienie od umowy? 

• W przypadku zakupu pojedynczego produktu – od dnia otrzymania towaru przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę. 
• W przypadku wielu produktów dostarczanych osobno – od momentu otrzymania ostatniego przedmiotu. 
• W przypadku zakupu subskrypcyjnego – od dnia otrzymania pierwszej przesyłki. 
• W przypadku usług – od dnia zawarcia umowy. 

✅ Brak poinformowania konsumenta o prawie odstąpienia skutkuje automatycznym wydłużeniem terminu do 12 miesięcy 

Jak skutecznie odstąpić od umowy? 

• Konsument musi poinformować sprzedawcę o swojej decyzji, najlepiej w formie pisemnej (e-mail, formularz zwrotu). 
• Towar powinien zostać zwrócony w stanie niepogorszonym. 
• Sprzedawca ma 14 dni na zwrot płatności (w tym kosztów dostawy). 
• Przedsiębiorcy, którzy dopuszczają złożenie odstąpienia od umowy drogą elektroniczną, są dodatkowo zobligowani do potwierdzenia jego otrzymania. 

Wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy 

Nie każde zamówienie można zwrócić w ramach 14-dniowego okresu. Artykuł 38 Ustawy o prawach konsumenta określa wyjątki, m.in.: 

• Produkty personalizowane (np. na zamówienie klienta), 
• Produkty spożywcze i szybko psujące się, 
• Oprogramowanie i treści cyfrowe dostarczane online, jeśli konsument rozpoczął korzystanie, 
• Produkty higieniczne w zapieczętowanym opakowaniu po jego otwarciu. 

Prawo do reklamacji (rękojmia i gwarancja) 

Każdy konsument ma prawo do reklamacji zakupionego produktu, jeśli jest on wadliwy lub niezgodny z umową. Reklamacja może być składana na podstawie: 

• Rękojmi – odpowiedzialność sprzedawcy wynikająca z Kodeksu cywilnego (przez 2 lata od dnia wydania rzeczy kupującemu), 
• Gwarancji – dobrowolnego zobowiązania producenta lub sprzedawcy.

Jeżeli kupiony towar jest niezgodny z umową, konsument może złożyć reklamację, w której określi swoje żądanie dotyczące doprowadzenia towaru do stanu zgodności z umową – przez naprawę lub wymianę – lub zwrotu całości bądź części wpłaconych środków – przez obniżenie ceny lub odstąpienie od umowy. 

Sprzedawca musi ustosunkować się do reklamacji w ciągu 14 dni – brak odpowiedzi oznacza automatyczne jej uznanie. 

Obowiązki przedsiębiorcy 

Sprzedawcy internetowi mają szereg obowiązków prawnych, m.in.: 

• Przestrzeganie obowiązków informacyjnych, 
• Zapewnienie prawa do odstąpienia od umowy, 
• Respektowanie procedur reklamacyjnych, 
• Ochronę danych osobowych klientów zgodnie z RODO. 

Nieprzestrzeganie tych zasad może skutkować karami finansowymi nakładanymi przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). 

Najczęstsze nieuczciwe praktyki w e-commerce 

Niektórzy sprzedawcy próbują unikać odpowiedzialności. Do najczęstszych nieuczciwych praktyk należą: 

• Ukrywanie pełnych kosztów zakupu, 
• Stosowanie niedozwolonych klauzul w regulaminach sklepów, 
• Ignorowanie prawa do odstąpienia od umowy, 
• Nieuzasadnione odrzucanie reklamacji. 

W przypadku podejrzenia naruszenia praw, konsument może zgłosić sprawę do UOKiK lub skorzystać z pomocy rzecznika praw konsumenta. 

Jak dochodzić swoich praw? 

Jeśli sprzedawca nie przestrzega przepisów, konsument ma kilka opcji: 

1. Kontakt ze sprzedawcą – polubowne rozwiązanie sporu. 
2. Rzecznik Praw Konsumenta – bezpłatne porady i wsparcie prawne. 
3. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) – zgłoszenie nieuczciwych praktyk. 
4. Europejskie Centrum Konsumenckie – pomoc dla osób kupujących w innych krajach UE. 
5. Sąd konsumencki lub postępowanie cywilne – w przypadku większych sporów. 

Podsumowanie 

Zakupy online dają ogromne możliwości, ale wymagają również świadomości prawnej ze strony konsumentów. Znajomość podstawowych uprawnień, takich jak prawo do zwrotu, reklamacji oraz pełnej informacji o produkcie, pozwala na bezpieczne i komfortowe korzystanie z e-commerce. 

Dzięki obowiązującym regulacjom prawnym handel internetowy staje się coraz bardziej przejrzysty, a prawa konsumentów – skuteczniej egzekwowane. 

Bezpłatny webinar o podatkowych aspektach działalności gospodarczej w Niemczech! 🇩🇪📊 

Planujesz sprzedaż online do Niemiec lub już prowadzisz e-commerce na niemieckim rynku? Chcesz poznać kluczowe kwestie podatkowe, które mogą wpłynąć na Twoją działalność? Dołącz do bezpłatnego webinaru i dowiedz się, jakie zmiany czekają przedsiębiorców działających w e-commerce w Niemczech od 2025 roku! 

📅 Data: 18 lutego 2025 

⏰ Godzina: 10:00 

📍 Miejsce: Online 

Agenda: 

✅ Najważniejsze zmiany podatkowe w Niemczech od 01.01.2025 r.  

✅ Jakie obowiązki podatkowe wiążą się z założeniem działalności gospodarczej w DE?  

✅ Obowiązki dokumentacyjne i informacyjne w przypadku prowadzenia transgranicznej działalności gospodarczej – na co zwrócić uwagę. 

🔹 Eksperci: 

🗣 Paweł Suliga – doradca podatkowy w Polsce i Niemczech, ekspert w zakresie niemieckiego prawa podatkowego i regulacji dotyczących e-commerce. 

🗣 Bartłomiej Chałupiński – doradca podatkowy w Polsce, Head of Tax @ LBK&P, specjalizujący się w podatkach transgranicznych i rozliczeniach e-commerce. 

💡 Dodatkowa wartość: Po webinarze uczestnicy mogą skorzystać z bezpłatnych, 30-minutowych indywidualnych konsultacji z naszymi ekspertami (liczba miejsc ograniczona). Rezerwacja mailowa: rezerwacje@lbplegal.com

🔗 Zarejestruj się już teraz! https://lnkd.in/d5MHKP8G

Nie przegap okazji, aby dowiedzieć się, jak optymalnie rozliczać podatki w niemieckim e-commerce i uniknąć kosztownych błędów! 🚀 

#Ecommerce #Podatki #VAT #HandelTransgraniczny #PrawoPodatkowe #Niemcy #Webinar