Nowa Konstytucja Internetu już obowiązuje

17 lutego 2024 r. to istotna data w punktu widzenia tak użytkowników Internetu, jak i wielu przedsiębiorców, dla których jest on głównych kanałem prowadzenia działalności. Tego dnia nastąpiło rozpoczęcie stosowania przepisów uchwalonego 19 października 2022 r. unijnego rozporządzenia – Akt o Usługach Cyfrowych, nazywanego nową Konstytucją Internetu wobec wszystkich podmiotów objętych jego przepisami (wcześniej, czyli do 25 sierpnia 2023 r. zwymogi z AUC musiały wdrożyć w swoich organizacjach bardzo duże platformy online i wyszukiwarki internetowe).

Dlaczego powstało AUC?

Kiedy w 2000 roku Unia Europejska podjęła pierwszą próbę uregulowania Internetu, globalna i polska przestrzeń cyfrowa wyglądały zdecydowanie inaczej niż dzisiaj. E-commerce raczkował, czasy panowania gigantów mediów społecznościowych, takich jak Facebook czy Tik Tok miały dopiero nadejść. Trudno było w pełni wyobrazić sobie na tamtym etapie, jak ogromne możliwości w zakresie wpływania na niemal każdy aspekt codzienności przyniesie rozwój Internetu. W tych realiach wprowadzone przez Unię Europejską przepisy – czyli dyrektywa o handlu elektronicznych – miały ograniczony zakres. Dobrze obrazuje to fakt, że dyrektywa miała niewiele ponad 20 artykułów. Do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy wprowadzone zostały w roku 2002 dobrze znaną wszystkim, którzy zajmują się tematami związanymi z e-commerce, ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Po dwudziestu latach intensywnego rozwoju i zmian unijni decydenci uznali, że Internet bardzo potrzebuje nowych regulacji, które w sposób kompleksowy obejmą ten istotny obszar cyfrowej przestrzeni, jakim są usługi pośrednie, z jednej strony zapewniając, że prawa użytkowników są chronione na odpowiednim poziomie, z drugiej zaś – dając państwom członkowskim narzędzia do walki z istotnymi zagrożeniami, takimi jak np. dezinformacja. Właśnie potrzeba dostosowania przepisów do nowej – równie ekscytującej, co pełnej wyzwań – rzeczywistości cyfrowej była jednym z celów uchwalenia 19 października 2022 r. Aktu o Usługach Cyfrowych, nazywanego nową Konstytucją Internetu.

Trzy zasadnicze cele AUC

Analiza Motywów do AUC pozwala na wyróżnienie trzech zasadniczych celów, jakie przyświecały autorom projektu rozporządzenia:

Aktualizacja obejmuje kwestie, które zostały w zasadzie opisane na wstępie – czyli dostosowanie uchwalonych ponad 20 lat temu przepisów do nowych technologii, modeli biznesowych, ale też wyzwań i zagrożeń, jakie wiążą się z istotną rolą Internetu i jego wpływem na świat.

Ujednolicenie przepisów – czyli drugi istotny cel AUC – ma zapewnić, że poprzez ścisłą harmonizację (głównie przez wykorzystane przez UE narzędzie, jakim jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich rozporządzenie, a nie dyrektywa) usunięte zostaną przeszkody dla przedsiębiorców, które były dotychczas wynikiem różnic w przepisach obowiązujących w poszczególnych krajach członkowskich.

I w końcu cyberbezpieczeństwo: celem UE jest stworzenie bezpiecznej, przewidywalnej i transparentnej przestrzeni cyfrowej, w której z jednej strony chronione będą prawa podstawowe określone w Karcie Praw Podstawowych, z drugiej zaś – która wolna będzie o nielegalnych treści oraz dezinformacji.

🤔 Kogo to dotyczy?

AUC określa obowiązki i zasady odpowiedzialności dla dostawców usług pośrednich, takich jak platformy internetowe i wyszukiwarki. Mogłoby się wydawać, że akt ten jest adresowany do raczej wąskiego grona odbiorców, ale w praktyce, z uwagi np. na bardzo szeroką definicję hostingodawcy, wielu przedsiębiorców prowadzących „tradycyjny” sklep internetowy, również może być zobowiązanych do wprowadzenia rozwiązań wynikających z AUC.

***

Nie ulega wątpliwości, że Unia Europejska podjęła się ambitnego zadania, wdrażając rewolucję, która dla usług pośrednich ma być tym, czy dla danych osobowych było RODO. Równocześnie, analiza AUC prowadzi do wniosku, że autorzy rozporządzenia chcieli uniknąć najistotniejszych błędów RODO (wśród których wskazuje się m.in. nałożenie w RODO zasadniczo analogicznych obowiązków na wszystkich przedsiębiorców, niezależnie od rozmiaru i zakresu prowadzonej przez nich działalności). Czy ta misja zakończy się sukcesem – dowiemy się z czasem.

💬 Chcesz dowiedzieć się więcej o celach Aktu o Usługach Cyfrowych oraz o wpływie nowych przepisów na Twoją działalność? Po więcej zapraszamy do publikacji doradców naszej kancelarii: Link do publikacji