Czy Facebook i Instagram przestaną działać w Europie – decyzja irlandzkiego organu nadzorczego

Z początkiem lipca 2022 r. irlandzki organ nadzorczy (Data Protection Commission) opracował projekt decyzji, która może zablokować Facebookowi i Instagramowi możliwości przenoszenia danych o użytkownikach z Unii Europejskiej do Stanów Zjednoczonych. 

Projektowana decyzja ma związek orzeczeniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (TSUE). W 2020 r. uniemożliwił on przekazywanie danych osobowych do Stanów Zjednoczonych na podstawie tzw. „Tarczy Prywatności”. 

Decyzja TSUE dotycząca przekazywania danych do USA

Wydając orzeczenie, TSUE powołał się na niewystarczającą ochronę przed dostępem władz publicznych do danych przekazywanych do tego kraju. Z Tarczy Prywatności wynikało, że wymogi bezpieczeństwa narodowego, interesu publicznego i ochrony porządku publicznego Stanów Zjednoczonych mają pierwszeństwo przed prawami osób fizycznych. Takie rozwiązanie pozwalało na ingerencję w prawa osób, których dane były przekazywane do USA, w tym prawa użytkowników z Unii Europejskiej.  

Po wyeliminowaniu możliwości bazowania na Tarczy Prywatności, transfery danych do USA odbywały się w dużej mierze na podstawie tzw. „standardowych klauzul umownych”. Korzystała z nich m.in. Meta (właściciel Facebooka i Instagrama), podobnie jak wiele innych amerykańskich firm.

Decyzja irlandzkiego organu nadzorczego jest w trakcie konsultacji 

Obecnie trwają konsultacje z innymi organami europejskimi ds. ochrony danych osobowych w sprawie decyzji organu irlandzkiego. Jeśli zostanie ona przyjęta w projektowanym kształcie, Facebook i Instagram zmuszone będą przestać bazować na ww. standardowych klauzulach. W praktyce może oznaczać to znaczne ograniczenie usług, które Meta będzie mogła oferować swoim użytkownikom w Europie. Decyzja ta może również wpłynąć na działalność prowadzaną przez innych przedsiębiorców wysyłających dane z Europy do USA. 

Niezależnie, UE i USA są obecnie w trakcie negocjowania treści nowej umowy, która stanowiłaby zgodną z prawem podstawę przekazywania danych do Stanów Zjednoczonych. Projekt decyzji irlandzkiego Data Protection Commission zwiększa presję na amerykańskich i europejskich negocjatorów. Istnieje jednak duże ryzyko, że porozumienie nie zostanie osiągnięte przed wejściem w życie decyzji organu irlandzkiego. Stawia to pod znakiem zapytania możliwość dalszego funkcjonowania Facebooka i Instagrama w Europie.