Akt o usługach cyfrowych: zgłaszanie nielegalnych treści, czyli notice-and-action

Nowa „konstytucja” dla Internetu jest tuż za progiem – już 17 lutego 2024 roku wejdą w życie przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych – AUC; Eng.: Digital Services Act – DSA).

Chociaż w Polsce nadal trwają prace nad przepisami wykonawczymi, rozporządzenie ma bezpośrednie zastosowanie. Oznacza to, że mimo lokalnych opóźnień, w całej Unii Europejskiej za chwilę zaczną obowiązywać nowe zasady opisane AUC.

Rewolucyjnych zmian jest bardzo dużo, w tym wymagających zmian interfejsów wielu stron internetowych, portali oraz usług, a także stosowanych procesów firm działających w internecie, jak również ich regulaminów. Dotkną one tzw. dostawców usług pośrednich (najszersza kategoria), dostawców usług hostingu, dostawców platform internetowych oraz dostawców bardzo dużych platform internetowych (podkategorie). Będziemy regularnie opisywać najważniejsze zagadnienia.

Zgłaszanie nielegalnych treści

Dzisiaj sygnalizujemy kwestię nowego podejścia do zgłaszania nielegalnych treści w Internecie. Jest to tzw. procedura notice-and-action, która w pewnym sensie zastąpi znaną i dotychczas stosowaną procedurę notice&take-down (w Polsce wdrożoną już lata temu ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną).

Obowiązki w tym zakresie zostały nałożone na wszystkich dostawców usługi hostingu. Jest to podkategoria dostawców usług pośrednich, polegająca na przechowywaniu informacji przekazanych przez odbiorcę usługi (tj. osobę fizyczną lub prawną, która korzysta z usługi pośredniej, w szczególności w celu poszukiwania informacji lub udostępnienia jej) oraz na jego żądanie. Przekładając to na bardziej zrozumiałe przykłady, zakres definicji jest bardzo szeroki – obejmuje nie tylko np. firmy udostępniające serwery dla stron internetowych, ale też właścicieli platform internetowych, które pozwalają na umieszczanie na nich przez użytkowników jakiś treści – np. portale społecznościowe, portale z ogłoszeniami, serwisy z muzyką czy filmami, strony do transferowania plików, marketplaces, fora internetowe i wiele innych.

Zgłoszenie może skierować do dostawcy każdy. Nowością jest tutaj przyznawanie specjalnych statusów niektórym podmiotom, tj. zaufanym podmiotom zgłaszającym, których zgłoszenia niektórzy dostawcy będą musieli rozpatrywać priorytetowo.

Największe wyzwania wywołuje sama kwestia konieczności wdrożenia przyjmowania zgłoszeń w całości elektronicznie, ułatwiania zgłaszającym podawania informacji uzasadniających zasadność zgłoszenia (dostosowanie formularzy), czy sformułowanie procedur odwoławczych. Nie wszystkie podmioty mają takie same obowiązki – pewne zwolnienia występują np. dla mikro i małych przedsiębiorstw, chyba że są bardzo dużymi platformami internetowymi. Co więcej, pojawią się twarde obowiązki zgłaszania niektórych przestępstw, o których dowiedzą się dostawcy usług, obowiązki raportowania podejmowanych decyzji i wiele więcej.

Ciekawym zagadnieniem będzie też ew. stosowanie chociaż elementów procedury przewidzianej w AUC dla zgłoszeń otrzymywanych innymi niż dedykowane kanały elektroniczne (np. pocztą tradycyjną) – część nowych obowiązków może w praktyce przeniknąć „do realu”.

Poniżej przedstawiamy przykładowy schemat procesu, zgodnie z AUC, trzymając kciuki aby był dla zainteresowanych pomocnym drogowskazem!