Suno AI. Szanse i zagrożenia muzyki generowanej przez AI z perspektywy prawnej

W ostatnich latach rozwój sztucznej inteligencji (AI) zrewolucjonizował technologię oraz obszary sztuki i kultury, jednocześnie stawiając przed nami wyzwania związane z prawem nowych technologii, prawami autorskimi i etyką w twórczości generowanej przez AI. Czy można sprzedawać muzykę stworzoną przez takie platformy jak Suno AI? Czy jest ona legalna, a także jak wygląda kwestia praw autorskich w kontekście nowych technologii?

Źródło: www.suno.com

Krótko o Suno AI

Jedną z popularnych platform, które wykorzystuje sztuczną inteligencję do tworzenia muzyki jest Suno AI.  Pozwala ona użytkownikom dostosować kompozycje poprzez wybór instrumentów, aranżację i efekty dźwiękowe, co czyni ją narzędziem zarówno dla amatorów, jak i profesjonalnych muzyków.

Sztuczna inteligencja coraz częściej wywołuje kontrowersje w konkursach artystycznych, takich jak Colorado State Fair czy Sony World Photography Awards, gdzie jej użycie podważyło uczciwość rywalizacji. Pomimo wątpliwości Amerykańska Narodowa Akademia Rejestracji Sztuki i Nauki ogłosiła, że utwory korzystające z AI mogą ubiegać się o nagrodę Grammy, pod warunkiem, że sztuczna inteligencja nie odgrywa w nich dominującej roli. Faktem jest, że wykorzystanie sztucznej inteligencji w świecie sztuki stwarza pole do różnych nadużyć. Przykłady oszustw obejmują generowanie obrazów, tekstów czy zdjęć przez AI, co zmusza organizatorów do aktualizacji regulaminów i stosowania narzędzi do wykrywania treści tworzonych przez algorytmy.

Chociaż AI może wspierać kreatywność, jej niewłaściwe wykorzystanie stawia wyzwania związane z prawem, etyką i zasadami uczciwej rywalizacji.

Źródło: www.suno.com

Czy piosenki z Suno AI są legalne i czy można je sprzedawać?

Darmowi użytkownicy Suno AI mogą tworzyć muzykę wyłącznie do celów niekomercyjnych, natomiast subskrybenci planów Pro i Premier mają prawo do jej monetyzacji zgodnie z regulaminem platformy. Wybór płatnego planu umożliwia komercyjne wykorzystanie piosenek i ogranicza ryzyko prawne.

Darmowi użytkownicy muszą zawsze podawać autorstwo Suno AI przy publikacji wszystkich swoich wytworów (np. poprzez krótkie wyrażenie: „Stworzone z Suno”) – użytkownicy płatni mogą to zrobić, ale nie muszą.

Czy można monetyzować Suno AI na YouTube?

Jeśli użytkownik chce używać muzyki stworzonej za pomocą Suno AI na YouTube i zarabiać na niej, musi rozważyć kilka kwestii prawnych. Korzystanie z darmowego planu Suno AI pozwala na tworzenie muzyki wyłącznie do celów niekomercyjnych, więc nie można monetyzować tych utworów na YouTube. Aby mieć prawo do monetyzacji, trzeba przejść na płatny plan subskrypcyjny (Pro lub Premier), który pozwala na użytek komercyjny, w tym zarabianie na reklamach na YouTube, pod warunkiem przestrzegania warunków korzystania z usług Suno AI. Ważne aby tworzyć własne teksty a używając tekstów piosenek objętych prawami autorskimi, należy uzyskać odpowiednie zgody na takie działanie, aby uniknąć problemów prawnych.

Zagrożenia prawne – czy Suno AI ma jakieś ograniczenia?

Kto powinien być uznany za właściciela piosenki stworzonej przez AI? – Prawa autorskie.

W obecnym stanie prawnym autorstwo jest przypisane ludziom, co komplikuje sytuację w przypadku muzyki generowanej przez algorytmy. Właścicielem może być twórca oprogramowania, użytkownik korzystający z AI lub, teoretycznie, sama sztuczna inteligencja. W USA i UE pojawiły się już przypadki sądowe, które zaczynają wyznaczać ramy dla tych dyskusji, ale brak jest jednoznacznych standardów.

W kontekście Suno AI, właścicielem stworzonej piosenki zostaje Suno AI w przypadku darmowych użytkowników. Płatni subskrybenci stają się właścicielami piosenek stworzonych przy wykorzystaniu Suno AI. Jednak to co sprytnie przez Suno zostaje nazywane jako „właścicielstwo” nie oznacza posiadania pełni praw autorskich do wytworów Sunu AI.

Korzystanie z tekstów znanych piosenek, nawet w przypadku muzyki stworzonej przez AI, może prowadzić do naruszeń praw autorskich. Oryginalne teksty pozostają chronione prawami autorskimi, a ich użycie bez odpowiednich licencji może wiązać się z konsekwencjami prawnymi i może przewyższać potencjalne zyski.

Urzędy ds. praw autorskich, takie jak U.S. Copyright Office i ZAiKS, opracowują wytyczne dotyczące zgłaszania utworów stworzonych z pomocą AI, aby precyzyjnie określić, co może być chronione prawem autorskim i jakie informacje są wymagane przy rejestracji.

ZAiKS o prawach autorskich utworów tworzonych przez AI

11 czerwca 2024 roku ZAiKS (Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych) ogłosił, że dzieła stworzone wyłącznie przez sztuczną inteligencję nie będą chronione prawem autorskim ani podlegały licencjonowaniu. Ochronie prawnej podlegają tylko utwory stworzone przez człowieka, a prace wspierane przez AI, w których twórca ma swobodę wyboru, mogą być rejestrowane na dotychczasowych zasadach.

W marcu 2023 roku Urząd ds. Praw Autorskich USA opublikował wytyczne dotyczące rejestracji utworów tworzonych z pomocą AI, które określają, że utwory stworzone wyłącznie przez AI nie są chronione prawami autorskimi. Twórcy muszą udokumentować swój istotny wkład w proces twórczy i jasno określić, w jakim zakresie AI było użyte przy tworzeniu utworu.

Plagiat a inspiracja – czy przerabianie piosenek jest legalne?

Muzyka generowana przez AI często jest oparta na analizie istniejących utworów, co aktualizuje ryzyko oskarżeń o plagiat. Jeśli generowany utwór zbyt mocno przypomina dzieło chronione prawami autorskimi, może dojść do konfliktu. Kluczowe staje się ustalenie, jakie kryteria oryginalności powinny obowiązywać w ocenie utworów tworzonych przez AI.

Własność intelektualna baz danych

AI, w tym Suno AI, uczy się na ogromnych ilościach danych muzycznych. Wykorzystanie tych danych może naruszać prawa autorskie ich pierwotnych twórców, jeśli nie uzyskano odpowiednich licencji. Regulacje wymuszające transparentność procesu trenowania modeli mogłyby pomóc w rozwiązaniu tego problemu, ale wciąż brakuje globalnych standardów w tym zakresie.

Muzyka stworzona przez sztuczną inteligencję. Problemy z egzekwowaniem prawa

Generowanie muzyki na masową skalę, często w sposób anonimowy i transgraniczny, utrudnia egzekwowanie praw autorskich. Przykładem może być sytuacja, gdy utwory tworzone przez AI są sprzedawane na platformach cyfrowych bez zgody właścicieli praw do materiałów źródłowych, na których algorytm się uczył.

Granica między twórczością artysty wspieraną przez sztuczną inteligencję a dziełem stworzonym w pełni przez AI zależy od stopnia kontroli i wkładu twórczego człowieka. Jeśli rola człowieka ogranicza się jedynie do inicjowania procesu, a całą resztę pracy wykonuje AI, utwór taki nie będzie chroniony prawami autorskimi.

Wytwórnie muzyczne przeciwko Suno AI

Przed naszymi oczami właśnie rozgrywa się dylemat, czy AI odzwierciedla, czy kopiuje muzyczne pomysły, budząc pytania o granice kreatywności maszyn.

Około 200 artystów, w tym Billie Eilish i Nicki Minaj, podpisało list, w którym wzywają do zaprzestania „drapieżnego” wykorzystywania sztucznej inteligencji w przemyśle muzycznym. Artyści wyrazili obawy, że AI może zagrażać ich twórczości i wartościom artystycznym, domagając się ochrony praw autorskich i sprawiedliwego traktowania twórców.

Pozwy za wykorzystanie utworów do trenowania modeli AI

24 czerwca 2024 r. Recording Industry Association of America (RIAA) złożyła dwa pozwy w sprawach o naruszenie praw autorskich do nagrań dźwiękowych, które miały być kopiowane i wykorzystywane bez zgody na rzecz trenowania narzędzi genAI służących do generowania muzyki przez Suno i Udio, domagając się odszkodowania do 150 000 dolarów za każdy naruszony utwór. W tej sprawie powodami są też wytwórnie muzyczne, takie jak Sony Music, Universal Music i Warner Music, które reprezentują interesy właścicieli praw autorskich do nagrań dźwiękowych.

Zarzuty obejmują wykorzystanie chronionych utworów do trenowania modeli AI bez zgody właścicieli praw oraz generowanie muzyki naśladującej styl i twórczość artystów, co może wprowadzać w błąd konsumentów. Wytwórnie w pozwach domagają się trzech rozstrzygnięć: potwierdzenia naruszenia praw autorskich do nagrań dźwiękowych przez obie usługi, zakazu dalszych naruszeń oraz odszkodowań za już dokonane naruszenia.

Pozew wskazuje, że Suno i Udio tworzą utwory, takie jak „”, które są tak podobne do oryginalnych nagrań ABBA, że nawet najbardziej oddani fani zespołu mieliby trudności w ich rozróżnieniu. Wśród innych utworów wymienionych w pozwie znajdują się m.in. „All I Want for Christmas is You” Mariah Carey i „My Girl” The Temptations.

Wyrok, który będzie miał wpływ na przemysł muzyczny

Główny prawnik RIAA, Ken Doroshow twierdzi, że:

„to są jasne przypadki naruszenia praw autorskich, polegające na nielicencjonowanym kopiowaniu nagrań dźwiękowych na ogromną skalę. Suno i Udio próbują ukryć pełny zakres swoich naruszeń, zamiast opierać swoje usługi na solidnych i legalnych fundamentach. Te pozwy są konieczne, aby wzmocnić podstawowe zasady odpowiedzialnego, etycznego i legalnego rozwoju systemów AI generatywnego oraz zakończyć jawne naruszenie praw autorskich przez Suno i Udio.”

Przedstawiciele Udio twierdzą, że ich system został zaprojektowany do tworzenia muzyki odzwierciedlającej nowe pomysły muzyczne. Dodatkowo zapewniają, że firma wdrożyła i stale udoskonala zaawansowane filtry, które zapobiegają kopiowaniu utworów chronionych prawem autorskim oraz głosów artystów.

W oświadczeniu przekazanym dla Music Week, Mikey Shulman, CEO Suno, powiedział:

„Misją Suno jest umożliwienie każdemu tworzenia muzyki. Nasza technologia jest przełomowa; została zaprojektowana do generowania całkowicie nowych wyników, a nie do zapamiętywania i powtarzania już istniejących treści. Dlatego nie pozwalamy na wprowadzanie zapytań użytkowników odnoszących się do konkretnych artystów … Suno zostało stworzone z myślą o nowej muzyce, nowych zastosowaniach i nowych muzykach. Cenimy oryginalność.”

Skarga przeciwko Suno jest dostępna tutaj. Wyrok może mieć wpływ na rozwój AI i przemysł muzyczny.

Suno AI – szanse dla branży muzycznej w kontekście prawnym

Muzyka generowana przez Suno AI, oferuje fascynujące możliwości, ale jednocześnie stawia przed branżą prawną wiele wyzwań. Czy obecne przepisy są wystarczające? Potrzebujemy innowacyjnych regulacji, które uwzględnią specyfikę twórczości AI, jednocześnie chroniąc interesy artystów, producentów i użytkowników.

Suno AI może stać się katalizatorem nowoczesnych umów licencyjnych. Automatyczne generowanie muzyki umożliwia rozwój takich rozwiązań jak sublicencje dla użytkowników końcowych, które pozwalają na szerokie wykorzystanie utworów w projektach multimedialnych. Możliwe jest także wprowadzenie zautomatyzowanego licencjonowania w chmurze, które upraszcza proces uzyskiwania zgód na wykorzystanie muzyki, eliminując potrzebę czasochłonnych negocjacji.

Dzięki technologii AI kwestie prawne mogą stać się bardziej efektywne. Automatyzacja praw licencyjnych ułatwia szybkie uzyskiwanie licencji na potrzeby reklam, gier czy produkcji audiowizualnych. Przykładem może być generowanie „dźwięków na żądanie” przez Suno AI, co pozwala małym firmom i indywidualnym twórcom na korzystanie z profesjonalnych zasobów muzycznych bez konieczności inwestowania w drogie produkcje.

Ważnym aspektem jest także możliwość stworzenia otwartych baz danych z muzyką generowaną przez AI. Wsparcie regulacji prawnych dla takich inicjatyw mogłoby zwiększyć dostępność zasobów muzycznych, co miałoby pozytywny wpływ na rozwój kultury i twórczości.

Przyszłość licencjonowania?

Potrzebne są międzynarodowe standardy prawne, które uregulują kwestię autorstwa i licencjonowania muzyki generowanej przez AI. Jedną z możliwości jest wprowadzenie nowych kategorii prawnych, takich jak „utwory współtworzone z AI”.

Technologia blockchain i inteligentne kontrakty mogą uprościć kwestie licencyjne, wprowadzając przejrzystość i automatyzację w zakresie praw autorskich. Dzięki tym narzędziom można byłoby śledzić historię generowania i użytkowania utworów, zapewniając odpowiednie wynagrodzenie twórcom.

Dyskusja nad przyszłością praw autorskich i licencjonowania w erze sztucznej inteligencji dopiero się zaczyna. Współpraca między środowiskami prawniczymi, artystycznymi i technologicznymi będzie kluczowa dla wypracowania rozwiązań, które pozwolą maksymalnie wykorzystać potencjał AI, jednocześnie minimalizując ryzyko konfliktów i nadużyć.

Zapraszamy do kontaktu! 

________________________________

Mateusz Borkiewicz

Specjalizuje się w prawie ochrony danych osobowych, e-commerce, IT, sztucznej inteligencji (AI) nowych technologiach, kontraktach oraz w prawie ochrony konsumentów.

• Autor licznych publikacji z zakresu ochrony danych osobowych, w tym współautor książek („Ochrona danych osobowych w działach kadr zgodnie z RODO”, „Ochrona danych osobowych w dziale IT”, wydawnictwo PRESSCOM). Prelegent na licznych konferencjach branżowych.
• Doradza w strategicznych tematach, w tym dotyczących ochrony danych osobowych w ramach polskich i międzynarodowych grup kapitałowych (ze szczególnym uwzględnieniem transgranicznego przepływu danych), projektów e-commerce, sztucznej inteligencji oraz ML w e-marketingu oraz spamu i naruszeń dóbr osobistych w Internecie.
• W przeszłości związany z jedną z największych firm prawniczych w Polsce, w tym na stanowisku managera kierującego praktyką RODO oraz TMT.
• LOB/Obsługiwane branże: IT, software house, cloud computing, aplikacje webowe oraz mobilne, IoT, AI, e-commerce, e-learning, game dev, marketing, media, VR, AR, non-profit, profesjonalne usługi doradcze, w tym audytowe i doradztwo biznesowe, e-medycyna, sprzedaż detaliczna, produkcja i wydobycie.