Podatkowe konsekwencje darowizn w czasie zagrożenia epidemicznego

W ramach działań podjętych w celu zwalczaniu epidemii koronawirusa wprowadzone zostały szczególne przepisy dotyczące darowizn na rzecz podmiotów stojących na pierwszej linii walki z zagrożeniem. Poniżej krótkie omówienie wdrożonych zmian zarówno w odniesieniu do darowizn rzeczowych, jak i pieniężnych.

0% podatku VAT dla darowizn rzeczowych określonego rodzaju

Co do zasady, zgodnie z art. 7 ust. 2 Ustawy VAT dokonanie darowizny rzeczowej – jeśli dokonującemu darowizny przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT przy nabyciu towarów – traktowane jest na równi z odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu VAT. Oznacza to, że przy dokonaniu dostawy (przekazaniu darowizny) konieczne jest naliczenie podatku VAT według stawki właściwej dla danego wyrobu. Nie dotyczy to wyłącznie próbek oraz towarów o małej wartości.

Celem zachęcenia podatników VAT do przekazywania darowizn rzeczowych niezbędnych w walce z epidemią koronawirusa Minister Finansów wydał rozporządzenie (Dz.U. z 2020 r. poz. 527), które przewiduje w okresie od 1 lutego do 31 sierpnia 2020 r. obniżoną do 0% stawkę podatku VAT dla darowizn:

1. wyrobów medycznych oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro;
2. szkła laboratoryjnego i aparatury laboratoryjnej;
3. produktów leczniczych oraz substancji czynnych;
4. środków dezynfekujących;
5. specjalistycznych testów diagnostycznych służących do analizy i wykrywania czynników patogennych w organizmie człowieka, wodzie, powietrzu i glebie;
6. środków ochrony indywidualnej.

Stawkę obniżoną stosuje się wyłącznie do darowizn przeznaczonych na cele związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2, na rzecz:

1. Agencji Rezerw Materiałowych – na realizację zadań ustawowych;
2. Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych – na realizację zadań statutowych;
3. podmiotów wykonujących działalność leczniczą (wykazanych w specjalnym wykazie).

Celem potwierdzenia przekazania darowizny musi zostać zawarta umowa darowizny lub pisemne potwierdzenie o spełnieniu powyższych warunków.

Należy jednak mieć na uwadze, że powyższa stawka będzie miała zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów mających być przedmiotem darowizny. W przeciwnym bowiem razie darowizna w ogóle nie podlega opodatkowaniu VAT, a tym samym nie może podlegać opodatkowaniu stawką obniżoną.

Darowizny pieniężne

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 31 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 568) o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw wprowadzony został do ustaw podatkowych (PIT i CIT) nowy rodzaj ulgi podatkowej.

Zgodnie z wprowadzonym art. 52n Ustawy PIT (art. 38g Ustawy CIT) od podstawy opodatkowania w celu obliczenia podatku lub zaliczki podatnik może odliczyć darowizny przekazane między 1 stycznia a 30 września 2020 r. na przeciwdziałanie COVID-19 wg preferencyjnych zasad. Kwota darowizny pieniężnej może być bowiem multiplikowana w zależności od daty jej dokonania. W przypadku darowizny przekazanej:

• do dnia 30 kwietnia 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;
• w maju 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny;
• od dnia 1 czerwca 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca wartości darowizny.

Co jednak istotne przekazanie może nastąpić wyłącznie na rzecz tych samych podmiotów, które wymienione są w przywołanym powyżej rozporządzeniu dotyczącym obniżonej stawki VAT dla darowizn rzeczowych.

Autor:
Jakub Pacan
Doradca podatkowy nr 12481