Ochrona konsumentów w ramach Aktu o Usługach Cyfrowych

9 maja 2024   /  Artykuły

W lutym tego roku weszło w życie gro przepisów Aktu o Usługach Cyfrowych (AUC), europejskiego rozporządzenia zwanego potocznie nową konstytucją Internetu AUC jest próbą usystematyzowania i uporządkowania przepisów regulujących bezpieczeństwo funkcjonowania różnych grup użytkowników w sieci, np. młodocianych czy konsumentów. W starciu z gigantami internetowymi jak Google, Amazon czy Facebook, użytkownicy narażone na szereg nadużyć, typu wykorzystywanie podawanych przez siebie (zazwyczaj dobrowolnie) informacji bez swojej wiedzy, manipulowanie danymi, profilowanie, brak rzetelnych informacji o oferowanych usługach czy produktach. W publikacji przygotowanej przez prawników z kancelarii LBKP „Wdrożenie aktu o usługach cyfrowych”, do której zachęcam do zakupu na stronie wydawnictwa Beck https://www.ksiegarnia.beck.pl/22073-wdrozenie-aktu-o-uslugach-cyfrowych-w-e-commerce-mateusz-borkiewicz, którego miałam przyjemność współtworzyć, znalazły się praktyczne wskazówki dotyczące jego stosowania. Niniejszy artykuł skupia się na kwestiach związanych z ochroną konsumentów w sieci, szerzej omówionych w publikacji w rozdziale VIII mojego autorstwa. 

Unia Europejska od wielu lat zajmuje się problemami konfliktu pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcami. Z uwagi na coraz większą aktywność konsumentów w sieci, w szczególności za pośrednictwem internetowych platform cyfrowych, AUC jest odpowiedzią Unii na potrzebę wzmocnienia ochrony konsumentów przed zagrożeniami związanymi z e-handlem.    

AUC w art. 29-32 (Sekcja 4 Rozdziału III) reguluje nowe obowiązki dla dostawców platform internetowych umożliwiających konsumentom – osobom fizycznym zawieranie z przedsiębiorcami umów zawieranych na odległość. Dotyczy to tylko tych platform, które kwalifikują się jako średnie lub duże przedsiębiorstwa, zgodnie z definicją w załączniku do zalecenia Komisji Europejskiej 2003/361/WE, lub wskazanych jako bardzo duże platformy internetowe (zgodnie z art. 33 AUC), np. Allegro, Amazon, Zalando.   

W wielu przypadkach konsumenci nie zdają sobie sprawy, że zawierają umowę z drobnym przedsiębiorcą i nie mają po drugiej stronie internetowego giganta jako wypłacalnego partnera umownego. Platformy przyciągają konsumentów swoją nazwą, infrastrukturą, bogatą ofertą, a jednak umowa zawierana jest w rzeczywistości z nierzadko małym dostawcą działającym za pośrednictwem platformy e-handlu. Co prawda platformy mają wpływ na formę umowy (w szczególności poprzez swoje ogólne warunki), jednak nie ponoszą odpowiedzialności w przypadku wystąpienia problemów, pozostawiając konsumenta bez możliwości dochodzenia swoich roszczeń.  

Pierwszą z nowości jest wprowadzenie dla platform e-handlu zasady „znaj swojego klienta” (art. 30 AUC), poprzez ułatwienie identyfikalności użytkowników platormy – przedsiębiorców. Celem jest stworzenie bezpiecznego środowiska internetowego dla konsumentów, konkurentów i posiadaczy praw własności intelektualne, i ograniczenie liczby fałszywych sklepów na platformach. Platformy powinny dopuścić do korzystania z ich usług tylko tych przedsiębiorców, którzy przekazali informacje i dane wymagane przez art. 30 AUC. Są to:  

Źródło: opracowanie własne. 

 

Część z tych informacji platforma e-handlu musi opublikować co najmniej w interfejsie internetowym, w miejscu gdzie przedstawione są informacje na temat produktu lub usługi. Platformy e-handlu powinny wszelkich starań do oceny, czy otrzymane od przedsiębiorcy informacje są prawdziwe, kompletne i aktualne, szczegóły dotyczące terminów dostarczenia i weryfikacji zawarte są w rozdziale VIII publikacji. Jeśli przedsiębiorca nie dostarczy danych lub wyjaśnień, platforma powinna zawiesić lub odmówić świadczenie usług pośrednictwa e-handlu wraz z uzasadnieniem. Na marginesie należy dodać, że przedsiębiorca, którego konto zostało zablokowane bądź nieutworzone, może bezpłatnie złożyć elektroniczną skargę oraz odwołać się od decyzji, o czym więcej w naszej publikacji.  

AUC wprowadziło wymogi dotyczące projektowania interfejsu (strony internetowej) dla platform e-handlu, aby były czytelniejsze i bezpieczniejsze dla potencjalnych klientów-konsumentów. Przedsiębiorcy oferujący swoje produkty powinni mieć możliwość podania w widocznym miejscu w odniesieniu do oferowanego produktu podanie nazwy, adresu, numeru telefonu i adresu poczty elektronicznej producenta lub właściwego podmiotu odpowiedzialnego za produkt, a także dokładnego opisu produktu wraz z logo, a w przypadkach produktów specjalistycznych, z rynków regulowanych również informacje dotyczące etykietowania i oznakowania zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa produktów i zgodności produktów. W tym przypadku platformy e-handlu nie są zobowiązane do weryfikacji prawdziwości tych informacji, ale powinny podjąć pewne działania kontrolne w stosunku do nich. Oferowane produktu i usługi powinny natomiast podlegać losowym kontrolom okresowo przeprowadzanym przez platformy. Przykładowe zestawienie częstotliwości kontroli oferowanych produktów lub usług przedstawione zostało poniżej w tabeli, przy czym szersze omówienie tych obowiązków zawarte jest w rozdziale VIII publikacji.  

Tabela 5. Zestawienie częstotliwości kontroli oferowanych produktów lub usług  

Źródło: opracowanie własne. 

  

Mimo przełomowych zmian w e-commerce, konsumenci nadal stosunkowo często napotykają przeszkody w egzekwowaniu swoich praw jako ofiary oszustwa, czy w przypadku zakupu nielegalnych towarów. AUC idzie o kolejny krok dalej i zobowiązuje dostawców internetowych platform handlowych do informowania konsumentów, jeśli są świadomi niezgodności z prawem produktu lub usługi oferowanej lub już sprzedanej za pośrednictwem platformy e-handlu (art. 32 ust. 1 AUC). Dotyczy to wszystkich konsumentów, którzy nabyli taki nielegalny produkt lub usługę w ciągu 6 miesięcy od chwili dowiedzenia się dostawcy platformy e-commerce o nielegalnym charakterze takiego produktu lub usługi. Platforma e-handlu nie musi podawać uzasadnienia ani źródła przekazywanej o nielegalności produktu lub usługi, wystarczy że poweźmie wiedzę o takim fakcie, np. na podstawie monitorowania ofert, prawomocnego wyroku, zgłoszenia od użytkowników platformy lub policji. Przepisy AUC nie przewidziały szczególnej formy przekazania informacji nabywcy nielegalnego produktu, z pewnością wiadomość e-mail będzie właściwym środkiem zawiadomienia takich konsumentów. Krąg adresatów tej wiadomości jest ograniczony – dotyczy wyłącznie konsumentów, którzy nabyli nielegalny produkt w ciągu ostatnich 6 miesięcy, a więc bezpośrednio zainteresowanych, których faktycznie dotyczy ta sytuacja. Może się jednak zdarzyć, że dostawca internetowej platformy handlowej nie będzie posiadał danych kontaktowych wszystkich zainteresowanych konsumentów, którzy nabyli nielegalny produkt w ciągu ostatnich 6 miesięcy. Wystarczy, że jeden z konsumentów usunie w tym czasie swoje konto i dane kontaktowe. W takim przypadku platforma powinna podać do wiadomości publicznej w łatwo dostępny sposób informacje na swojej stronie internetowej.  

Szersze omówienie przedstawionych powyżej zagadnień wraz z praktycznymi wskazówkami i przykładami zawarte jest w ww. publikacji w rozdziale VIII. Z pewnością dzięki przewidzianym w Sekcji 4 Rozdziału III obowiązkom dla dostawców internetowych platform handlowych AUC przyczyni się do wzmocnienia pozycji konsumentów na rynku, a także zwiększenia pewności i bezpieczeństwa obrotu w sieci.  

Podziel się

Podziel się

Potrzebujesz pomocy w tym temacie?

Napisz do naszego eksperta

Mateusz Borkiewicz

Managing Partner, adwokat

+48 663 683 888 Kontakt

Artykuły z tej kategorii

MiCA nie obejmuje DeFi. Co to oznacza dla rynku kryptoaktywów w UE?

Aktualności

Czytaj Więcej
MiCA nie obejmuje DeFi. Co to oznacza dla rynku kryptoaktywów w UE?

MiCA w Polsce – kompendium wiedzy o okresach przejściowych oraz terminach w projekcie ustawy o rynku kryptoaktywów 

Aktualności

Czytaj Więcej
MiCA w Polsce – kompendium wiedzy o okresach przejściowych oraz terminach w projekcie ustawy o rynku kryptoaktywów 

Jacek Cieśliński in Puls Biznesu über die korrekte Kennzeichnung von Sonderangeboten

Aktualności

Czytaj Więcej
Jacek Cieśliński in Puls Biznesu über die korrekte Kennzeichnung von Sonderangeboten

Zielone kłamstwa, realne konsekwencje – greenwashing w świetle prawa 

Aktualności

Czytaj Więcej
Zielone kłamstwa, realne konsekwencje – greenwashing w świetle prawa 

Europejski Akt Dostępności (EAA) – kompleksowy przewodnik dla przedsiębiorców 

Aktualności

Czytaj Więcej
Europejski Akt Dostępności (EAA) – kompleksowy przewodnik dla przedsiębiorców 
Czytaj Więcej

Kontakt

Masz pytania?zobacz telefon+48 570 913 713
zobacz e-mail

Biuro w Warszawie

03-737 Warszawa

(Centrum Praskie Koneser – Spaces)

pl. Konesera 12 lok. 119

google maps

Biuro we Wrocławiu

53-659 Wrocław

(Quorum D)

Gen. Władysława Sikorskiego 26

google maps

Hej, Userze
czy jesteś już w newsletterze?

    Zobacz jak przetwarzamy Twoje dane osobowe tutaj