Gigafabryka AI w Polsce – przełomowa inwestycja w sztuczną inteligencję

W czerwcu 2025 roku Polska postawiła milowy krok na drodze do cyfrowej transformacji, składając do Komisji Europejskiej oficjalny wniosek o budowę gigafabryki sztucznej inteligencji – Baltic AI GigaFactory. To przedsięwzięcie, którego budżet szacowany jest na 3 miliardy euro, stanowi największą jak dotąd inwestycję w infrastrukturę AI w Europie Środkowo-Wschodniej. Liderem konsorcjum jest Polska, a w skład partnerów wchodzą kluczowe firmy technologiczne, instytucje naukowe oraz przedstawiciele administracji publicznej z Polski, Litwy, Łotwy i Estonii. Wśród partnerów biznesowych znajdują się m.in. Allegro, Orange Polska i CloudFerro, a po stronie naukowej NASK, IDEAS NCBR, Cyfronet, Uniwersytet Wileński oraz Uniwersytet Łotewski. Celem projektu jest stworzenie suwerennej, otwartej i dostępnej infrastruktury AI, która pozwoli na rozwój, trenowanie i wdrażanie dużych modeli sztucznej inteligencji, a także zapewni Europie Środkowo-Wschodniej niezależność technologiczną w kluczowych obszarach gospodarki cyfrowej. 

Gigafabryka AI w Polsce – przełomowa inwestycja w infrastrukturę sztucznej inteligencji 

Wniosek o budowę gigafabryki AI w Polsce wpisuje się w szerszą strategię Unii Europejskiej, która dostrzega konieczność budowania własnych, niezależnych zasobów obliczeniowych i kompetencji w zakresie sztucznej inteligencji. W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny wzrost znaczenia AI w niemal wszystkich sektorach gospodarki – od przemysłu, przez zdrowie, edukację, energetykę, aż po administrację publiczną. Polska, jako kraj o dużym potencjale rozwojowym, ale również zmagający się z wyzwaniami w zakresie cyfryzacji, postanowiła wykorzystać ten moment, by stać się liderem regionu w dziedzinie AI. Gigafabryka AI ma być odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na moc obliczeniową, dostęp do nowoczesnych modeli językowych oraz narzędzi analitycznych, które są niezbędne do prowadzenia innowacyjnych badań i wdrażania zaawansowanych rozwiązań cyfrowych. 

Projekt Baltic AI GigaFactory zakłada, że aż 65% środków na inwestycję pochodzić będzie z kapitału prywatnego, co podkreśla zaangażowanie sektora biznesowego w rozwój sztucznej inteligencji w Polsce. Pozostała część finansowania ma pochodzić z funduszy europejskich oraz krajowych programów wsparcia innowacji. Gigafabryka AI zostanie zlokalizowana w Polsce, w maksymalnie dwóch miejscach, które zapewnią optymalne warunki do prowadzenia zaawansowanych obliczeń, w tym dostęp do zielonej energii, niskie opóźnienia sieciowe oraz odpowiednią infrastrukturę teleinformatyczną. W perspektywie kilku lat planuje się rozbudowę mocy obliczeniowej do poziomu 30 000 procesorów graficznych (GPU), co pozwoli na trenowanie modeli AI o parametrach liczonych w bilionach. 

Rozwój modeli językowych i ekosystemu AI – Polska i region Europy Środkowo-Wschodniej 

Jednym z kluczowych celów gigafabryki AI jest wsparcie rozwoju własnych, regionalnych modeli językowych i narzędzi AI, które będą dostosowane do specyfiki językowej, kulturowej i gospodarczej Europy Środkowo-Wschodniej. Wśród flagowych projektów, które mają być rozwijane w ramach Baltic AI GigaFactory, znajdują się polskie modele językowe PLLuM i Bielik.AI oraz łotewski model Tilde. Dzięki temu Polska i kraje bałtyckie zyskają dostęp do narzędzi, które pozwolą na skuteczne konkurowanie z globalnymi gigantami technologicznymi, a jednocześnie zapewnią bezpieczeństwo i suwerenność cyfrową regionu. 

Warto podkreślić, że budowa gigafabryki AI w Polsce to nie tylko kwestia technologii, ale również impuls do rozwoju całego ekosystemu innowacji. Projekt zakłada ścisłą współpracę pomiędzy biznesem, nauką i administracją publiczną, co ma przełożyć się na wzrost liczby wdrożeń AI w sektorach strategicznych, takich jak zdrowie, energetyka, rolnictwo, przemysł czy administracja. Dzięki inwestycji w infrastrukturę AI Polska zyska szansę na przyciągnięcie nowych inwestycji zagranicznych, rozwój kompetencji cyfrowych oraz zwiększenie produktywności gospodarki. W dłuższej perspektywie gigafabryka AI ma stać się katalizatorem transformacji cyfrowej całego regionu, umożliwiając realizację ambitnych projektów badawczych i komercyjnych na skalę międzynarodową. 

Prawo i dyrektywy dotyczące AI – AI Act i nowe regulacje dla gigafabryki 

Nie bez znaczenia są również kwestie prawne, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju i wdrażaniu sztucznej inteligencji. W lipcu 2024 roku Unia Europejska przyjęła przełomowe rozporządzenie o sztucznej inteligencji – AI Act (rozporządzenie (UE) 2024/1689), które ustanawia pierwsze na świecie kompleksowe ramy prawne dla AI. Celem AI Act jest zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony praw podstawowych oraz promowanie rozwoju godnej zaufania sztucznej inteligencji na terenie całej Unii. Rozporządzenie wprowadza czterostopniową klasyfikację ryzyka systemów AI, obejmującą systemy niedopuszczalnego ryzyka (które są zakazane), systemy wysokiego ryzyka (np. AI w wymiarze sprawiedliwości, medycynie, infrastrukturze krytycznej), systemy o ograniczonym ryzyku oraz systemy o minimalnym ryzyku. 

AI Act nakłada na dostawców, importerów, dystrybutorów i użytkowników systemów AI szereg nowych obowiązków, w tym konieczność prowadzenia audytów, dokumentacji technicznej, monitorowania zgodności oraz zapewnienia odpowiednich kompetencji pracowników (AI literacy). Szczególnie istotne są przepisy dotyczące systemów wysokiego ryzyka, które muszą spełniać rygorystyczne wymagania w zakresie bezpieczeństwa, przejrzystości i odpowiedzialności. Rozporządzenie przewiduje również wysokie kary za naruszenia – nawet do 35 milionów euro lub 7% globalnego obrotu firmy. Wdrożenie AI Act odbywać się będzie etapowo – pierwsze przepisy obowiązują od lutego 2025 roku, kolejne wejdą w życie w sierpniu 2025 i 2026 roku. 

Wpływ AI Act na polskie prawo i obowiązki dla biznesu 

W kontekście budowy gigafabryki AI w Polsce nowe regulacje prawne mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia zgodności projektowanych rozwiązań z wymogami unijnymi. Trwają prace nad krajową ustawą o systemach sztucznej inteligencji, która ma umożliwić skuteczne wdrożenie AI Act na poziomie krajowym. Nowe przepisy mają być elastyczne, przejrzyste i przyjazne dla innowacji, a jednocześnie zapewniać bezpieczeństwo obywateli i ochronę ich praw. Wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski podkreśla, że celem jest stworzenie stabilnych i przewidywalnych rozwiązań prawnych, które pozwolą przyspieszyć wdrożenia AI w polskich firmach i instytucjach. 

Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność dostosowania się do nowych wymogów prawnych, w tym obowiązku oceny ryzyka i prowadzenia dokumentacji technicznej dla systemów AI wysokiego ryzyka, tworzenia polityk wdrażania AI, regularnych audytów zgodności, aktualizacji technologii oraz zapewnienia odpowiednich kompetencji pracowników w zakresie AI. To wszystko sprawia, że wdrożenie AI w polskich przedsiębiorstwach będzie wymagało nie tylko inwestycji technologicznych, ale również budowy kompetencji prawnych i organizacyjnych. 

Przeczytaj więcej tutaj: https://lbplegal.com/co-powinna-zawierac-polityka-wykorzystywania-systemow-ai/

Gigafabryka AI a wyzwania prawne – własność intelektualna i odpowiedzialność 

Jednym z największych wyzwań związanych z rozwojem AI są kwestie ochrony własności intelektualnej oraz przejrzystości i odpowiedzialności za decyzje podejmowane przez systemy sztucznej inteligencji. W szczególności dotyczy to sektorów regulowanych, takich jak zdrowie, finanse czy administracja publiczna, gdzie błędy lub nieprzejrzyste działanie AI mogą prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i społecznych. AI Act wprowadza obowiązek wyjaśniania decyzji podejmowanych przez systemy AI oraz zapewnienia, że użytkownicy mają możliwość odwołania się od decyzji podejmowanych przez algorytmy. To istotny krok w kierunku budowy zaufania do sztucznej inteligencji i zapewnienia jej etycznego wykorzystania. 

Warto również zwrócić uwagę na fakt, że obecnie przepisy AI Act są w Polsce „bezzębne”, ponieważ nie powołano jeszcze organu nadzoru, który byłby odpowiedzialny za egzekwowanie nowych regulacji. Trwają jednak prace nad utworzeniem Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji, która będzie nadzorować rynek, monitorować zgodność systemów AI z przepisami oraz nakładać kary za naruszenia. To ważny element budowy krajowego ekosystemu AI, który ma zapewnić bezpieczeństwo, transparentność i odpowiedzialność w rozwoju nowych technologii. 

Gigafabryka AI w strategii rozwoju cyfrowego Polski 

Budowa gigafabryki AI w Polsce wpisuje się również w szerszą strategię rozwoju sztucznej inteligencji, która zakłada koncentrację na sektorach o największym potencjale gospodarczym oraz realizację wielkich wyzwań społeczno-gospodarczych. Polska, mimo dynamicznego rozwoju AI na świecie, wciąż nadrabia zaległości w adaptacji tej technologii. Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego, konieczna jest analiza technologicznego stosu AI, identyfikacja sektorów o największym potencjale oraz budowa ekosystemu innowacji, który pozwoli na skuteczne wdrażanie nowych rozwiązań. Gigafabryka AI ma być impulsem do przyspieszenia innowacji, zwiększenia produktywności oraz budowania przewagi konkurencyjnej polskiej gospodarki. 

Współpraca z globalnymi liderami technologicznymi, takimi jak Google, oraz rozwój krajowych modeli językowych, to elementy strategii, które mają zapewnić Polsce miejsce w gronie liderów cyfrowej transformacji. Dzięki inwestycji w infrastrukturę AI, rozwój kompetencji cyfrowych oraz budowę otwartego ekosystemu innowacji, Polska ma szansę stać się centrum rozwoju sztucznej inteligencji w Europie Środkowo-Wschodniej. To z kolei przełoży się na wzrost liczby wdrożeń AI w sektorach strategicznych, rozwój nowych modeli biznesowych oraz zwiększenie atrakcyjności kraju dla inwestorów zagranicznych. 

Kompetencje cyfrowe i bezpieczeństwo – rola gigafabryki AI dla Polski 

Gigafabryka AI to także szansa na rozwój kompetencji cyfrowych wśród polskich pracowników i naukowców. Projekt zakłada ścisłą współpracę z uczelniami i instytucjami badawczymi, co pozwoli na kształcenie nowych kadr w zakresie sztucznej inteligencji, data science i inżynierii danych. Dzięki temu Polska zyska dostęp do wysoko wykwalifikowanych specjalistów, którzy będą mogli realizować innowacyjne projekty na skalę międzynarodową. W dłuższej perspektywie inwestycja w kompetencje cyfrowe przełoży się na wzrost innowacyjności gospodarki oraz zwiększenie konkurencyjności polskich firm na rynku globalnym. 

Nie można zapominać o roli gigafabryki AI w budowie suwerenności cyfrowej Polski i regionu. W dobie rosnących zagrożeń cybernetycznych oraz napięć geopolitycznych, posiadanie własnej, niezależnej infrastruktury AI staje się kluczowym elementem bezpieczeństwa narodowego. Gigafabryka AI pozwoli na rozwój i wdrażanie rozwiązań, które będą zgodne z europejskimi wartościami i standardami, a jednocześnie zapewnią ochronę danych osobowych, prywatności oraz praw obywateli. To szczególnie ważne w kontekście rosnącej roli AI w sektorach takich jak obrona, bezpieczeństwo, zdrowie czy administracja publiczna. 

Gigafabryka AI – decyzje, dyrektywy i przyszłość sztucznej inteligencji w Polsce 

Budowa gigafabryki sztucznej inteligencji w Polsce to inwestycja o strategicznym znaczeniu dla rozwoju gospodarki cyfrowej, innowacji i bezpieczeństwa kraju. Dzięki realizacji tego projektu Polska zyskuje szansę na zbudowanie własnej, suwerennej infrastruktury AI, rozwój kompetencji cyfrowych oraz wzmocnienie pozycji na arenie międzynarodowej. Kluczowe znaczenie mają tu nowe ramy prawne – AI Act, krajowe regulacje, decyzje rządu oraz współpraca międzynarodowa, które mają zapewnić bezpieczny, innowacyjny i etyczny rozwój sztucznej inteligencji. Gigafabryka AI to nie tylko technologia, ale również impuls do budowy nowoczesnego ekosystemu innowacji, który pozwoli Polsce i regionowi skutecznie konkurować na globalnym rynku cyfrowym. W najbliższych latach to właśnie decyzje dotyczące rozwoju infrastruktury AI, wdrażania nowych dyrektyw i budowy kompetencji cyfrowych będą decydować o przyszłości polskiej gospodarki i jej pozycji w Europie. 

Warto obserwować dalsze losy projektu Baltic AI GigaFactory, ponieważ jego realizacja może stać się przełomem nie tylko dla Polski, ale dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. Wspólne działania państw regionu, wsparcie Komisji Europejskiej oraz zaangażowanie sektora prywatnego to czynniki, które mogą przesądzić o sukcesie tej inwestycji.