Europejski Akt Dostępności (EAA) – kompleksowy przewodnik dla przedsiębiorców 

Europejski Akt Dostępności (EAA) to przełomowa dyrektywa Unii Europejskiej, która ma na celu zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami pełnego dostępu do produktów, usług i przestrzeni publicznych. Wprowadzając jednolite zasady dostępności w państwach członkowskich, EAA eliminuje bariery technologiczne i społeczne, umożliwiając osobom z niepełnosprawnościami aktywne uczestnictwo w życiu społecznym i gospodarczym. 

Dlaczego EAA jest ważne dla przedsiębiorców? 

26 kwietnia 2024 r. Sejm uchwalił ustawę o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze, która przeniosła do polskiego prawa Europejski Akt o Dostępności. Przepisy ustawy wejdą w życie już 28 czerwca 2025 r. i od tej daty przedsiębiorcy powinni wprowadzać na rynek produkty spełniające wymagania dostępności oraz oferować dostępne usługi zgodnie z przepisami tej ustawy.   

To nie tylko obowiązek prawny, ale także ogromna szansa na rozwój i poprawę wizerunku firmy. Przestrzeganie norm dostępnościowych może zwiększyć konkurencyjność na rynku, a także poszerzyć krąg klientów oosoby z niepełnosprawnościami, które dotychczas mogły mieć ograniczony dostęp do Twoich produktów i usług. 

Główne cele EAA oraz ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze: 

1. Eliminacja barier – ułatwienie dostępu do produktów i usług dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. 
2. Wzmocnienie pozycji konsumentów – zapewnienie wszystkim równych szans na korzystanie z usług i produktów. 
3. Ujednolicenie standardów – wprowadzenie jednolitych regulacji dostępnościowych w całej Unii Europejskiej, które eliminują konieczność dostosowywania się do lokalnych przepisów. 

Kogo dotyczy EAA? 

Ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze (oraz EEA) dotyczy szerokiej grupy przedsiębiorców: 

• Producenci – muszą zapewnić, że ich produkty spełniają normy dostępności. 
• Importerzy – odpowiedzialni za weryfikację zgodności produktów spoza UE. 
• Dystrybutorzy – powinni sprawdzać, czy oferowane przez nich produkty spełniają normy dostępności. 
• Upoważnieni przedstawiciele – (Upoważnieni przedstawiciele to podmioty działające w imieniu producenta na terenie UE. Na podstawie pełnomocnictwa są zobowiązani co najmniej do: a) przechowywania deklaracji zgodności UE i dokumentacji technicznej przez 5 lat; b) przekazywania organom nadzoru wymaganych informacji i dokumentów; c) współpracy z organami w celu usunięcia niezgodności produktów). 
• Usługodawcy – przedsiębiorstwa świadczące usługi muszą dostosować je do wymogów dostępności. 

Jak widać, nowe regulacje stosuje się prawie do wszystkich firm. Co prawda mikroprzedsiębiorstwa (poniżej 10 pracowników i obrót do 2 mln euro rocznie) są częściowo zwolnione z obowiązków, ale nie zawsze – podlegają im np. jeśli korzystają z gotowych systemów e-commerce. 

Jakie produkty i usługi obejmuje EAA? 

Dyrektywa oraz w efekcie polska ustawa obejmują: 

• Produkty: 
• Sprzęt komputerowy, systemy operacyjne, urządzenia końcowe do usług telekomunikacyjnych 
• Terminale płatnicze, bankomaty, automaty samoobsługowe 
• Czytniki e-booków 
• Usługi: 
• Telekomunikacyjne, bankowe, transportowe (drogowy, kolejowy, lotniczy) 
• Handel elektroniczny (e-commerce) 
• Konsumenckie urządzenia końcowe z interaktywnymi zdolnościami obliczeniowymi wykorzystywane do oferowania lub świadczenia usług: a) telekomunikacyjnych, b) dostępu do audiowizualnych usług medialnych  

Co ważne, do oferowania lub świadczenia usług wykorzystuje się produkty spełniające wymagania dostępności określone w art. 7–11. Oznacza to, że wymogi dotyczą również np. stron internetowych firm. –(Strony internetowe) 

Do wyjątków, do których nie odnoszą się wymagania należą m.in. 

1) usługi oferowane lub świadczone przez mikroprzedsiębiorców;  

2) strony internetowe i aplikacje mobilne w zakresie:  

1. a) map oraz map interaktywnych, w tym geoportali, w przypadku gdy na tych mapach, mapach interaktywnych, w tym geoportalach, przeznaczonych do zastosowań nawigacyjnych dane teleadresowe i położenie geograficzne są prezentowane w sposób dostępny cyfrowo, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1440), 
2. b) treści, które nie są finansowane i nie są tworzone przez dany podmiot gospodarczy oraz nie znajdują się pod jego kontrolą;

Ważne! 

Dyrektywa o dostępności produktów i usług, tzw. Europejski Akt o Dostępności (EAA) 

Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług (dalej: Europejski Akt o Dostępności) przyjęto do prawa unijnego w 2019 r. Europejski Akt o Dostępności zakłada, że państwa członkowskie wdrożą rozwiązania, które zapewnią większą dostępność, między innymi: 

• usług związanych z transportem (np. rezerwacja biletów); 
• usług płatniczych; 
• e-książek i urządzeń do ich czytania; 
• urządzeń samoobsługowych (np. bankomatów). 

Europejski akt o dostępności wprowadza wymóg, aby określone w nim rodzaje podmiotów gospodarczych zapewniały dostępność wybranych towarów i usług (w odróżnieniu od dyrektywy z 2016 r. o dostępności cyfrowej, która odnosi się tylko do podmiotów publicznych). Jest obecnie wdrażany przez państwa członkowskie. 

Źródło: https://www.gov.pl/web/dostepnosc-cyfrowa/jakie-akty-prawne-dotycza-dostepnosci-cyfrowej  

Europejski akt dostępności (EAA) – kluczowe wymogi dla przedsiębiorców 

Europejski akt dostępności (EAA) wprowadza szereg wymagań dla przedsiębiorców, których celem jest zapewnienie pełnej dostępności produktów i usług cyfrowych dla osób z niepełnosprawnościami. Kluczowym standardem jest zgodność z wytycznymi WCAG 2.1 na poziomie AA, jednak wymogi obejmują także inne aspekty funkcjonalne i organizacyjne, które muszą zostać spełnione przez firmy. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich: 

1. Dostępność stron internetowych i aplikacji mobilnych

Strony internetowe oraz aplikacje mobilne muszą być zgodne z WCAG 2.1 na poziomie AA, co oznacza m.in.: 

• Zapewnienie odpowiedniego kontrastu tekstu względem tła, aby treści były łatwe do przeczytania przez osoby z problemami ze wzrokiem. 
• Możliwość korzystania z serwisu wyłącznie przy użyciu klawiatury (bez konieczności używania myszy), co jest kluczowe dla osób z ograniczoną sprawnością manualną. 
• Dostosowanie treści do technologii asystujących / wspomagających (np. czytniki ekranowe), by zapewnić pełny dostęp do treści osobom niewidomym i niedowidzącym. 
• Responsywność – strony i aplikacje muszą poprawnie wyświetlać się i działać na różnych urządzeniach (komputery, smartfony, tablety). 
• Wyraźnie oznaczone przyciski, linki i formularze – muszą być łatwe do zidentyfikowania i pełnić swoje funkcje w sposób jednoznaczny. 
• Intuicyjna, spójna nawigacja oraz przejrzysty układ strony 

2. Treści i materiały cyfrowe

• Alternatywne opisy (alt text) dla każdego obrazu, grafiki i elementu nietekstowego, aby osoby niewidome mogły zrozumieć zawartość tych elementów za pomocą technologii asystujących. 
• Napisy i audiodeskrypcja dla wideo i innych multimediów, aby osoby niesłyszące i niedowidzące mogły w pełni korzystać z tych materiałów. 
• Formularze i procesy zakupowe
• Formularze muszą być zaprojektowane w sposób intuicyjny, zrozumiały i możliwy do wypełnienia przez osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności. 
• Komunikaty o błędach w formularzach powinny być jednoznaczne i zrozumiałe, wskazując użytkownikowi, co należy poprawić. 
• Cały proces zakupowy powinien być dostępny i możliwy do przeprowadzenia bez pomocy osób trzecich – oznacza to, że użytkownicy z niepełnosprawnościami powinni być w stanie samodzielnie przejść przez proces zakupu. 

4. Kanały komunikacji z klientem

• Kanały kontaktu, takie jak czat, formularze czy infolinie powinny być dostępne dla wszystkich użytkowników, w tym dla osób niesłyszących, które powinny mieć możliwość korzystania z tekstowych form komunikacji oraz alternatyw szczególnie pod względem ofert i sposobów świadczenia usług  (np. czaty tekstowe). 

5. Obsługa technologii asystujących

• Serwisy internetowe i aplikacje powinny być w pełni kompatybilne z technologiami wspomagającymi – takimi jak czytniki ekranowe, oprogramowanie do powiększania tekstu, narzędzia do przekształcania tekstu na mowę, itp. 

6. Regularny audyt i monitoring

• Przedsiębiorcy są zobowiązani do przeprowadzenia oceny zgodności usługi /  produktu z wymaganiami dostępności. 
• Powinno się identyfikować potencjalne bariery dostępności i wdrażać niezbędne poprawki na bieżąco, aby utrzymać zgodność z regulacjami. 

Ponadto  

Usługodawca ma obowiązek:  

1) w regulaminie świadczenia usług lub innym równoważnym dokumencie podać do publicznej wiadomości w formie pisemnej, w postaci papierowej lub elektronicznej oraz w sposób dostępny dla osób ze szczególnymi potrzebami określony w art. 12 ust. 2 informacje:  

1. a) o oferowanej i świadczonej usłudze, 
2. b) niezbędne do korzystania z usługi, 
3. c) o tym, w jaki sposób usługa spełnia wymagania dostępności;

Pełny zakres obowiązków producenta, dystrybutora, importera i usługodawcy można znaleźć w rozdziale III https://dziennikustaw.gov.pl/D2024000073101.pdf Jako LBKP pomagamy oczywiście zidentyfikować i wdrożyć wszystkie wymagania. 

Jak przygotować firmę do wdrożenia EAA? 

1. Przeprowadź audyt dostępności 

 Zidentyfikuj obszary wymagające poprawy, np. brakujące opisy alternatywne, problemy z kontrastem. 

2. Zaangażuj specjalistów 

 Współpracuj z ekspertami ds. dostępności, programistami, projektantami UX/UI. Jeśli masz wątpliwości od strony prawnej co do tego czy i jakie obowiązki zrealizować, skontaktuj się z nami. 

3. Przeprowadź testy z udziałem użytkowników 

 Testuj swoje rozwiązania z osobami z różnymi rodzajami niepełnosprawności, aby upewnić się, że są one naprawdę dostępne. 

4. Zorganizuj szkolenia dla zespołu 

 Szkol wszystkich pracowników odpowiedzialnych za tworzenie treści, obsługę klienta oraz rozwój produktów. 

5. Opracuj plan długoterminowy 

 Stwórz harmonogram cyklicznych audytów i procedur aktualizacji. 

Konsekwencje niespełnienia wymogów: 

Niespełnienie wymogów EAA oraz ustawy grozi poważnymi sankcjami: 

• Kary finansowe – w wysokości do dziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednak nie większej niż 10 % obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, ustalonego według stanu na dzień wydania decyzji, o których mowa w art. 56 ust. 1 albo art. 65 ust. 1. 
• Obowiązek dostosowania produktu lub usługi – jeśli firma nie odpowie na skargę klienta w ciągu 30 dni, będzie musiała wprowadzić zmiany zgodne z żądaniem w ciągu 6 miesięcy. 
• Możliwość wycofania produktu z rynku 
• Kontrole nadzorcze (art. 40 Ustawy) 

Podsumowanie 

Europejski Akt Dostępności to nie tylko wymóg prawny, ale także szansa na rozwój Twojej firmy. Przestrzeganie zasad EAA przynosi korzyści zarówno w zakresie rozwoju firmy, jak i poprawy wizerunku na rynku. Przygotowanie się do EAA wymaga zidentyfikowania obszarów do poprawy, wdrożenia odpowiednich procedur oraz ciągłego doskonalenia dostępności. 

Potrzebujesz wsparcia z zakresu wdrożenia dostępności?

Skontaktuj się z nami.